Baltsende kemphaan
De mooiste baltskostuums van onze natuur
Carnaval of niet, ook dieren halen elk jaar hun origineelste kostuum uit de kast om voor iedereen te paraderen. Daarmee doen ze geen gooi naar de titel van Prins Carnaval, maar wel naar de liefde. Welke verleider maakt het meeste indruk met zijn outfit? Wij verzamelden de mooiste baltskostuums uit Onze Natuur.
De bittervoorn
Dit kleine visje (5 -6 cm) uit de Karperfamilie leeft in zoet water. Het grootste deel van het jaar zien man en vrouw er quasi hetzelfde uit: zilverachtig met een grijsgroene rug en blauwe zijstreep. Wanneer de paartijd begint, is het showtime! Het mannetje verandert van kleur tijdens de balts. Zijn kop en staart worden donkerder en zijn buik krijgt een knalrode of roze kleur. Op zijn flanken valt de blauwe streep nu nog meer op. Wat een kleurrijke vertoning! Hier kan geen vrouwtje aan weerstaan, toch? En het mag ook niet verbazen dat onze boswachter het glanzende paaikleed van de bittervoorn een eervolle vermelding gaven tijdens de verkiezing van onze Belgische Big Five.
De heikikker
Deze kikkersoort springt graag in de kijker. Rond maart trekken heikikkers terug naar hun geboortepoel. Het mannetje trekt gretig zijn baltskleed aan en kleurt gedurende enkele dagen smurfenblauw. Hij ondergaat deze bijzondere metamorfose door lymfevloeistof onder zijn huid te pompoen. Helaas, de blauwe kleur isslechts enkele dagen houdbaar. De heikikker moet zich dus haasten om een geschikt vrouwtje tegen het lijf te lopen. Gelukkig hebben ze ook nog een aanlokkelijke baltsroep om de juiste partner te versieren. Kostuums én zang. De paartijd van de heikikker is een klein circus!
'Smurfende' heikikkers
Het edelhert en de ree
Deze twee hertachtigen verdienen dezelfde plek op ons podium want ze puren uit dezelfde ‘verkleedkoffer’. Het edelhert en de ree gooien allebei hun imposante gewei in de versierstrijd tijdens de bronst. Hun prachtige hoofdversiering gebruiken de mannetjes daarnaast ook om rivalen af te schrikken. De ontwikkeling van zo’n gewei kost hen bloed (en zweet en tranen). Wanneer de hertenkalfjes zo’n acht maanden oud zijn, beginnen er twee bulten zichtbaar te worden op hun kopje: het begin van de zogenaamde ‘rozenstokken’. Elk jaar opnieuw groeien ze een vers gewei. Na de paartijd vallen de maskers en de geweien dus af.
De kemphaan
Deze zeldzame steltloper is een echte showstopper. Elk voorjaar voeren mannelijke kemphanen een heuse strijd om het mooiste wijfje. Hun vederdracht speelt bepaalt hun rol in het broedspektakel. Het grootste deel van de kemphanen zijn honkmannen die in verschillende kleurvarianten voorkomen. Zij verdedigen hun eigen, vaste honk (een plek van platgetrapt gras op de baltsplaats). De sattelietmannen flaneren met hun witte kruinveren en blitse kuif tussen de verschillende honken van andere mannetjes. Daarnaast zijn er de randmannen, zeg maar de figuranten in deze opvoering. Zij worden door de honk- en satellietmannen van de baltsplaats geweerd. Ten slotte is er de faar, ofwel de meester van het verkleden. Qua grootte en vederkleed is de faar amper te onderscheiden van een vrouwtje, tot je naar zijn enorme testikels kijkt … Gotcha!
Baltsende kemphaan
De driedoornige stekelbaars
Deze stekelbaars leeft het merendeel van het jaar een onopvallend leven onder water. Tot de hormonen beginnen te spelen. Tijdens de paartijd krijgen de mannetjes een in het oog springende rood-oranje keel/buik, maar het zijn vooral zijn felblauwe ogen waarin de vrouwtjes verdrinken (pun intended). Dat in combinatie met zijn oog voor detail en kluscapaciteiten - de driedoornige stekelbaars is namelijk een uitstekende architect. Het vrouwtje legt vervolgens haar eieren in zijn perfect gebouwde nest. Daarna bewijst de driedoornige stekelbaars zich als de ideale huisvader. Hij zal de eieren en later de jongen beschermen met zijn leven en voorzien van zuurstof en voedsel.
De hermelijn
Als er één dier is dat eigenlijk niet in het rijtje thuishoort, is het de hermelijn. Deze marterachtige verandert niet van tenue om harten te veroveren, maar wel bij wijze van camouflage en isolatie in de koude sneeuw. Je kan het al raden: wanneer de temperatuur onder het vriespunt zakt, verkleurt de vacht van onze hermelijn naar een witte, bleke kleur. Hermelijnen die in het hoge noorden wonen zijn doorgaans veel lichter van kleur.
De wilde eend
Ken je de wilde eend vooral als die soort met zijn mooie, groene kop en metallic, glanzende veren? Dan heeft hun baltskleed ook indruk op jou gemaakt. Want mannelijke eenden dragen hun verleidelijke verenkleed alleen maar tijdens het broedseizoen. Daarna trekken ze hun ‘eclipskleed’ weer aan en verschillen ze nog amper van de vrouwtjes en hun jongen.
