Geef je de dieren in je tuin te drinken? Zo hou je het water vorstvrij!

12 januari 2022

Wil je de vogels en andere fauna in je tuin de winter door helpen? Dan doe je er goed aan hen niet alleen te voeren, maar ook van vers drinkwater te voorzien. Helaas bestaan er nogal wat misverstanden over hoe je kan voorkomen dat dit water bevriest … Onze Natuur zet de puntjes op de i.

Vers water, ook in de winter

Wist je dat je vogels het hele jaar door mag voeren? In tegenstelling tot sommige andere diersoorten – en daarbij mag je de mens gerust rekenen – weten vogels wanneer ze verzadigd zijn en zullen ze dus niet méér eten dan ze nodig hebben. Het is een fabeltje dat ze hierdoor vergeten hoe ze zelf naar voedsel moeten zoeken. Wel mag je de hoeveelheid voer aan het einde van de herfst en tijdens de wintermaanden gerust wat opdrijven. Bij koude temperaturen verbranden ze hun reserves immers sneller, waardoor ze een aanzienlijk deel van hun lichaamsgewicht verliezen. Bijvoeren met zaadjes, pinda’s, vetbollen of andere snacks is dus de boodschap!

Een slok water bij de maaltijd is in de winter net zo belangrijk als in de zomer – misschien zelfs nog méér, omdat vogels het bij vriestemperaturen moeilijker hebben om open water te vinden in de natuur. Ze gebruiken dat water trouwens niet alleen om van te drinken, maar ook voor een verfrissend badje. Zelfs bij lichte vorst schrikken de meeste vogels er niet voor terug om hun verenkleedje schoon te poetsen met wat water. Door het vet op hun veren rollen de druppels er zo van af, voordat het water bevriest. Als er sneeuw ligt, maken vogels daar meestal gebruik van om hun vochtgehalte op peil en hun veren in de plooi te houden, maar bij droog en koud winterweer kunnen ze zeker een steuntje in de rug gebruiken.

Zout en suiker zijn een no-go

Bij de eerste sneeuwval van het seizoen zijn de zakken strooizout in doe-het-zelfzaken niet aan te slepen. Met zout kan je inderdaad voorkomen dat de sneeuw die op je stoep of oprit valt, gaat bevriezen en een spekgladde laag vormt. Dit weetje vormt meteen de voedingsbodem van de hardnekkige ‘wijsheid’ dat je een flinke snuif zout in het drinkwater van je tuinvogels moet strooien om te voorkomen dat het bevriest. Akkoord, het klopt dat zout water minder snel bevriest dan zoet water, maar door het hoge zoutgehalte kunnen de vogels wel ernstig ziek worden. Geen goed idee dus! Idem met het advies om een schepje suiker aan het water toe te voegen: ten eerste is suiker niet gezond, maar het geeft ook een enorm plakkerige boel wanneer de vogels hun veren met dat suikerwater gaan wassen. Hou het drinkwater dus vrij van allerhande toevoegingen en ververs het regelmatig.

Hou het water in beweging

Hoe kan je dan wél op een veilige water vermijden dat er zich een ijslaagje vormt op je schoteltje water? Eerst en vooral zet je het drinkbakje best op een zonnige plek – zelfs de schaarse warmte van een flets winterzonnetje maakt al een verschil. En als je er vervolgens voor zorgt dat het water in beweging blijft, dan zal het zeker niet (of langzamer) bevriezen. Zo kan je bijvoorbeeld één of enkele plastic balletjes, zoals een pingpongballetje, op het wateroppervlak laten drijven. Bij het minste zuchtje wind drijft het balletje heen en weer, waardoor het water geen kans krijgt om ijskristallen te vormen. Ook een plastic flesje gevuld met wat zout water blijft voortdurend ronddobberen. 

Bovendien kies je best voor een zo groot en diep mogelijke drinkbak: hoe meer water erin zit, hoe meer tijd het nodig heeft om te bevriezen. Hou er ook rekening mee dat een drinkbakje uit rubber of plastic beter isoleert dan eentje uit metaal. Gebruik dus bij voorkeur geen ijzeren emmer of kuip.

Nog een tip: als het echt de stenen uit de grond vriest, kan je maar beter even geen water aanbieden, want dan is zelfs voor het meest geharde winterkoninkje een ijsbad net een brug te ver. Ligt er geen sneeuw? Verbrijzel dan enkele ijsblokjes en doe het ijsgruis in een schoteltje. Zo kunnen de vogels toch voldoende vocht opnemen – al is dat wel best fris in de buik, maar het is beter dan niets!

Wie heeft er nog dorst?

Tot slot: denk niet alleen aan de vogels deze winter. Ook voor andere dieren in je tuin is het belangrijk dat ze toegang hebben tot vers drinkwater. Zo durft een egel weleens te ontwaken uit zijn winterslaap om op zoek te gaan naar extra voedsel en water – géén melk! – om nadien weer onder de wol te kruipen. Zorg wel voor een ondiep drinkschaaltje, zodat hij niet in het water kan vallen en verdrinken. Ook de eekhoorn kan niet voldoende vocht uit zijn voeding halen en heeft dus baat bij een kommetje water. Let er wel op dat je het op een plek zet waar katten en andere roofdieren niet bij kunnen.

Meer over

Gerelateerde artikels