7 goede voornemens voor meer natuur in je tuin in 2022
Ben jij zo’n lucky bastard met een eigen tuin? Gooi dan alles eruit wat nog maar van ver naar verharding en exoten ruikt, en geef de natuur vrij spel. Met deze goede voornemens voor het nieuwe jaar word jij straks de enige echte eigenaar van een stukje onvervalste wildernis, letterlijk aan je voor- of achterdeur!
1. Plant inheems groen
Wil je van jouw voor- of achtertuin een natuurlijke jungle maken? Bomen, struiken of hagen van eigen bodem zorgen voor een instant groene boost. Bovendien trekken ze heel wat interessante diersoorten aan, zodat je tuin binnenkort gonst van het leven. En je hebt geluk, want de winter is hét ultieme moment om je handen uit de mouwen van je tuinoverall te steken! De wortels van planten zijn op dit moment in rust, zodat je ze makkelijk kan ver- of aanplanten.
Gouden tip: maak een bloemenborder waarin je vaste planten zet die in elk seizoen voor leven zorgen. Idealiter kies je voor diverse soorten die elk op een ander moment bloeien. Zo kan je bijna het hele jaar rond genieten van het gezellige gezoem van tal van insecten en vlinders, die ook nog eens voor de bestuiving van al dat moois zorgen.
2. Laat het gras maar groeien
Zet je grasmaaier maar op stal of kies op z’n minst een stukje van je gazon uit dat je niet meer te lijf gaat met schaar, zeis of roterende messen. En dat mag je gerust langer dan één maand per jaar volhouden. Zonder (chemische) meststoffen en onkruidverdelgers verander je die saaie grasmat zo al snel in een 100% natuurlijke mini-wildernis vol kleur en nectar. Groeit er mos tussen je gras? Gewoon z’n ding laten doen, want zwammen en insecten zijn er gek op. Ook wilde kruiden en bloemen zoals madeliefjes, paardenbloemen, witte klaver … schieten binnen de kortste keren als paddenstoelen uit de grond. De bijtjes en hommels zullen je dankbaar zijn!
3. Hang nestkastjes op
Vanaf het voorjaar beginnen de meeste inheemse tuinvogels weer te nestelen, maar je doet er goed aan om je nestkastjes al in het najaar op te hangen. Zo kunnen de potentiële bewoners alvast een kijkje komen nemen voor ze hun definitieve krabbel op het huurcontract zetten. Mocht de vroege winter in 2022 nog erg streng worden, dan kunnen ze er zelfs nog in schuilen tegen de koude. Hang het nestkastje op een rustige plek – hoog genoeg zodat de kat er niet bij kan – en met het invlieggat naar het noorden of noordoosten gericht.
Geen handige harry? Hoeft ook niet, een nestkastje maken is heel eenvoudig!
- Kies een vogelsoort die je wil aantrekken met je nestkastje en bepaal op basis daarvan de juiste afmetingen.
- Zoek wat hout dat je kan recycleren, bijvoorbeeld van een palet, en zaag de planken op maat.
- Schuur de scherpe randen van het invlieggat glad met een stukje schuurpapier, zodat de vogeltjes geen verwondingen oplopen.
- Timmer de plankjes aan elkaar met spijkers of gebruik schroeven voor een steviger resultaat. Het dak maak je best vast met scharnieren zodat je het kastje makkelijk kan schoonmaken eens het weer leegstaat.
4. Trek vlinders aan
Heb je niet veel plaats in je tuin om bloeiende planten te zetten, maar wil je toch genieten van dat fluisterend gefladder van dag- en nachtvlinders tijdens de zomermaanden? Dan kan je die gevleugelde kunstwerkjes ook lokken met ander lekkers. Vlinders worden namelijk helemaal wild van vruchten die nét een beetje te rijp geworden zijn voor je eigen fruitschaal. Plaats een voederplank in een zonnig hoekje van je tuin, leg er af en toe wat rottende bananen, appels, druiven of rood fruit op en tadaa! Jouw vlindermagneet is een feit.
Vergeet trouwens niet dat de rupsen van die vlinders ook zo hun eigen voedselvoorkeuren hebben. Wil je in de zomer een rijke vlindertuin, dan zal je de rupsen moeten voeden met de juiste waardplanten. In de praktijk betekent dat: laat het onkruid maar staan! Veel rupsen houden namelijk van brandnetels en distels. En laat in de winter dat tuinafval en die dode bladeren ook maar gewoon liggen: voor rupsen en poppen zijn dit zalige overwinterplekjes. Meer tips om vlinders naar je tuin te lokken vind je hier!
5. Maak je tuin egelvriendelijk
Momenteel is de egel in een diepe winterslaap verzonken, maar je kan alvast wat maatregelen beginnen te treffen voor wanneer hij zijn snuitje weer laat zien.
- Een egel houdt van natuurlijke rommel, dus afgevallen bladeren, wat snoeihout of zelfs een composthoop vindt hij héérlijk om zijn schuilplaats in te maken. Kortom, maak je tuin dus niet té netjes.
- Moet je het doen met een lapje gras zonder al te veel schuilmogelijkheden, dan is een egelhuis altijd een waardig alternatief. Je kan zo’n huisje kopen bij Natuurpunt of in eender welk tuincenter, al is zelf aan de slag gaan natuurlijk nog leuker.
- Heb je al een egelwegel? Zorg voor een kleine opening in je tuinhek of haag, zodat egels op wandel kunnen doorheen alle tuinen van de buurt. Zo wordt hun leefgebied plots een pak groter en krijgen ze extra veel kansen om voedsel te vinden.
Opgelet: met een schoteltje melk doe je een egel absoluut geen plezier, integendeel. Egels zijn ernstig lactose-intolerant en kunnen zelfs sterven door uitdroging wanneer ze zuivel nuttigen. Zet dus liever een laag schaaltje met vers water op je terras wanneer het al lang niet meer geregend heeft.
6. Open een insectenhotel
Ja, je kan ze kant-en-klaar in de winkel kopen. Maar in ons achterhoofd weerklinken toch nog steeds de iconische woorden van een zekere doe-het-zelver: “Wat je zelf doet, doe je beter”. Dus duik eens in je garage of schuur en verzamel wat materiaal om je eigen insectenhotel in elkaar te puzzelen. Een ideale activiteit om je van verveling bijna overleden kroost mee wakker te schudden op een saaie zondag!
Zoek een zonnigplekje uit in je tuin waar je je insectenhotel naar het zuiden of zuidoosten kan richten, liefst in de buurt van je bloemenborder of wilde bloemenweide, zodat ze meteen aan tafel kunnen. Heb je een moestuin? Dan is ook dat dé stek bij uitstek voor jouw super-de-luxe accommodatie voor vliegende en kruipende beestjes. Bovenaan zorg je best voor een klein afdakje, bijvoorbeeld met enkele dakpannen, zodat de bewoners van je hotel geen last hebben van de regen.
Geen idee hoe je aan zo’n insectenhotel moet beginnen? Onze Natuur-redactrice Femke ging tijdens de eerste lockdown in 2020 helemaal los en zorgt voor de nodige inspiratie.
7. Leg een vijvertje aan
Word jij ook helemaal rustig van een dagje aan het water of in een kamer met zicht op zee? Je bent niet alleen. Ook in de natuur heeft water een bijzondere aantrekkingskracht op tal van planten- en diersoorten. Een klein vijvertje in je tuin volstaat al om een explosie van leven tot stand te brengen. Je kan er zelf eentje graven, maar ook een houten ton, een oude badkuip of gewoon een grote metalen emmer kunnen prima dienstdoen als waterdicht reservoir. Zorg wel dat je ‘vijver’ minstens 30 centimeter diep is en een inhoud van 50 liter heeft.
Positioneer je vijver in de halfschaduw en strooi er een laagje zand, grind of kiezelsteentjes van zo’n tien centimeter in. Zo krijgen goede bacteriën de kans om zich op de bodem te nestelen en het water mee te zuiveren. Nog even vullen met regen- of leidingwater en je kan rustig toekijken hoe je waterpartij zich met natuurlijk leven vult! Opgelet: voorzie wel voldoende loopplankjes, trapjes en al dan niet drijvende plateaus in het water, zodat vogels en amfibieën, maar ook egels of ratten een houvast vinden om uit de vijver te klimmen.
Kan je wat hulp gebruiken bij de aanleg of inrichting van je tuin, zodat je de biodiversiteit in jouw buurt een maximale boost kan geven? Neem dan een tuinranger onder de arm. Zo kunnen we samen het grootste natuurgebied van Vlaanderen creëren!
