Lievevrouwebedstro voorspelt regenbuien
De wetenschappelijke naam van lievevrouwebedstro verraadt dat achter de lieve, witte bloemetjes van deze bodembedekkende schaduwplant iets bijzonders schuilgaat. Je kan het niet waarnemen met het blote oog, maar wel met je neus.
Lievevrouwebedstro is een sierlijke, groene bodembedekker die goed groeit in (half)schaduw. Aan de 15 à 30 cm hoge plant groeien in mei en juni trosjes met witte, geurende bloemen. Lievevrouwebedstro komt voor in loofbossen, verwilderde tuinen en in de buurt van parken. Op betekenisvolle plaatsen zoals bedevaartsoorden of in de buurt van een boskapel wordt lievevrouwebedstro soms ook aangeplant als decoratieve stinsenplant.
Lievevrouwebedstro is niet alomtegenwoordig, maar als je goed zoekt kan je deze plant tegenkomen op vochthoudende, lemige bodems zoals je die in de Voerstreek, in de Oost-Vlaamse leemstreek en in het zuiden van Vlaams-Brabant nog vindt. In Wallonië komt lievevrouwebedstro algemeen voor in de zuidelijke Ardennen (Lotharingen) en meer zeldzaam in het Maasgebied en Waals-Brabant.
Ruik je de regenbui al?
Lievevrouwebedstro kreeg de Latijnse naam ‘Galium odoratum’ mee, wat zoveel als ‘geurend walstro’ betekent. Wanneer in mei en juni de witte, stervormige bloemen tevoorschijn komen, verspreiden ze namelijk een zoete, kruidige geur die doet denken aan gedroogd gras. Behalve de aanwezigheid van de plant zelf, kan je dankzij die geur nog iets anders voorspellen.
Toen er nog geen sprake was van Frank Deboosere of Armand Pien gingen mensen op zoek naar andere manieren om de weersverwachting van de komende dagen te voorzien. En wat blijkt? Lievevrouwebedstro is een goede regenbuivoorspeller. Is er regen op komst? Dan verspreiden de bloemen van de lievevrouwebedstro een nog sterkere geur.
Voor elk gebruik een andere bijnaam
Lievevrouwebedstro heeft ook allerlei medicinale en rituele kwaliteiten te danken aan zijn typische, sterke geur. Daarvan leveren de verschillende Nederlandse bijnamen voor lievevrouwebedstro het ultieme bewijs. Kende jij deze synoniemen al?
- ‘Kom-lok-mij-die-vent’: de zoete, kruidige geur van lievevrouwebedstro is afkomstig van cumarine, een stof die ook terug te vinden is in kaneel. Het was jarenlang een veelgebruikte stof in de parfumindustrie. En we weten allemaal wat een vleugje lekkere parfum kan doen.
- ‘Nierkruid’ en ‘leverkruid’: lievevrouwebedstro werd ook jarenlang gebruikt om tabak te aromatiseren. Tot in de jaren 50 bleek dat cumarine (in grote hoeveelheden) schadelijk kan zijn voor lever en nieren. De stof zou ook pijnstillend en bloedverdunnend werken.
- ‘Kruidenkussen’ en ‘mottekruid’: lievevrouwebedstro werd vroeger als kruid uitgestrooid over vloeren, in linnenkasten en zelfs in bed. Niet alleen voor de lekkere geur, maar ook omdat de plant ongewenste insecten, zoals motten, weghield.
- ‘Meikruid’: meidrank (Maitrank) is een alcoholische aperitiefdrank op basis van droge wijn, lievevrouwebedstro, sinaasappel en fijne likeur die al in de 9e eeuw door Duitse monniken gebrouwen werd.
