Recensie: Onze Natuur, De Film
Onderstaande recensie van Jeroen Hulsmans verscheen op 23 september op enola.be, een website waar gepassioneerde cultuurjournalisten in hun pen kruipen over wat ze zien, horen en beleven.
We hopen uit de grond van ons hart dat u deze recensie leest op een trein onderweg naar de Wijvenheide in Zonhoven of de prachtige bossen van Bouillon, waar u naarstig op zoek gaat naar de acht everzwijnen die u zonet zag in deze prachtige Belgische documentaire. Als er immers iets is dat Onze Natuur met zijn kijker doet, dan is het wel de nodige portie goesting geven om bij het verlaten van de cinemazaal linea recta met verrekijker in de aanslag op avontuur te gaan in eigen land. Een kleine tien jaar nadat onze noorderburen in 2013 met De Nieuwe Wildernis uitpakten als een state-of-the-art natuurdocumentaire, is het eindelijk aan ons land om onze fauna en flora in de kijker te zetten.
Met een dramatisch kleur- en futloze titel als Onze Natuur lijkt de film zichzelf aan te kondigen als een typisch bescheiden Belgisch product, maar al gauw blijkt dat de makers niet die toer op gaan. Aangevoerd door Dirk Brossé die alle Vlaamse bescheidenheid van zich afgooit en ongegeneerd zijn Brussels Philharmonic alle registers laat opentrekken, laat Onze Natuur een weelde aan beeldenpracht op ons los. Het is bij momenten met open mond kijken naar zowel bekende maar ook tal van onbekende taferelen die zich blijkbaar bijna onder onze afspelen. Heeft u zich bijvoorbeeld ooit bedacht dat het niet bepaald oogverblindende Leuvense station een habitat is voor duizenden meeuwen die daar ’s avonds een tussenlanding maken op het dak? Of dat er een hagedissenpopulatie is die zich enkel en alleen onder de stenen van onze spoorwegen schuilhoudt? Onze Natuur richt de camera vooral op de – helaas steeds schaarsere – relatief onaangetaste natuurgebieden die ons land nog rijk is en het is ook daar dat we de meest fascinerende taferelen zien (de boksende hazen! Het titanengevecht tussen twee vliegende herten met de overwinnaar die beloond wordt met het paringsrecht!). Deze worden knap afgewisseld met enkele korte flarden van de gebetonneerde maatschappij die wij als mensen gecreëerd hebben en hoe de natuur daar zijn weg in vindt. Nog eerder poëtisch mooi in beeld gebracht aan het Leuvense station, maar evenzeer op een diep intrieste manier aan een Brusselse afvalsite, waar honderden ooievaars zich te goed doen aan rottende etensresten. Bij het afwisselen tussen natuurlijke en versteende habitat, blijft Onze Natuur wel consequent trouw aan de titel en het basisprincipe: nooit zien we nog maar het silhouet van een mens, steeds staat het dier centraal.
Vernieuwend hoeft Onze Natuur niet per se te zijn. Op geen enkel vlak probeert de film te verhullen dat de makers hetzelfde stramien volgen als de grote voorbeelden in het genre: de gekende BBC & National Geographic documentaires zoals Planet Earth of Blue Planet. Pim Niesten, één van de regisseurs heeft immers aan tal van docu’s meegewerkt voor die twee mediahuizen en dat valt af te lezen op zowel stilistisch als op narratief vlak. De beeldenpracht die Onze Natuur op ons afstuurt doet met zijn verbluffende close-ups en slow-motions al snel denken aan die docu’s van de grote jongens, maar ook op narratief vlak gebruikt de film hetzelfde concept: afwisselend worden een aantal natuurfenomenen als mini-kortfilms binnen een grotere raamvertelling geplaatst. Die fenomenen worden dan onderbouwd door een enthousiaste voice-over die het geheel inkleurt met kleine verhalen. Het enthousiasme én de gravitas van de enige grootmeester in zijn genre, Sir David Attenborough evenaren was bij voorbaat een verloren opdracht en het moet gezegd dat Matteo Simoni een stilistisch vreemde keuze is. Bij aanvang voelt zijn aanpak eerder onwennig, maar vrij snel slaagt hij erin om oprecht een enthousiasme en fascinatie uit te stralen wanneer hij pakweg de nestbouw van een stekelbaars uit de doeken doet.
Het blijft onvoorstelbaar wat Onze Natuur ons voorschotelt en dat met een budget dat waarschijnlijk slechts een fractie is van wat pakweg een grootse BBC-productie ter beschikking heeft. Als de film maar een tikje van verwondering en goesting tot avontuur kan teweegbrengen en zijn kijker met een nieuwe, respectvollere blik richting natuur kan laten kijken, dan kan je alleen maar hopen: meer van dit!
