Vijf piepkleine bewoners van onze Noordzee
Vorige week hadden we het al over de grootste bewoners van ons kustwater. Deze week nemen we de andere kant van het spectrum onder de loep en focussen we op wat het blote oog amper kan zien.
Wimperdiertjes
We beginnen klein, héél klein. Wimperdiertjes – strikt genomen geen echte dieren – zijn slechts één cel groot. Ze zijn de meest voorkomende eencelligen in de zee. Ze hebben trilhaartjes op hun celwand, waarmee ze water richting hun ‘mondopening’ sturen om zo o.a. bacteriën uit het water op te eten. Een heel lichaam verpakt in slechts één cel!
Roeipootkreeftjes
Plankton is een verzamelnaam die héél veel piepkleine dieren en planten omvat. Meer dan de helft, misschien wel driekwart, van al het Belgische plankton bestaat uit roeipootkreeftjes of eenoogkreeftjes. Net zoals al het andere plankton, kunnen ze niet zelfstandig tegen de zeestroming in zwemmen. Wel kunnen ze opwaarts richting zeeoppervlak ‘zweven’. Daar doen ze zich tegoed aan nog kleinere diertjes en algen. Heel wat zeebewoners rekenen op roeipootkreeftjes voor hun overleving. Zowel kleine (zeepokken, schaaldieren …), iets grotere (haring, makreel …) als hele grote (bepaalde walvissen) dieren eten smakelijk van deze mini-kreeftjes.
Beerdiertjes
Tussen zandkorrels in de laagwaterlijn, kan je enkele soorten beerdiertjes aantreffen. Ze zijn niet groter dan een vijfde van een millimeter – kleiner dan een stip op een blad papier dus. Onder de microscoop zien ze eruit als ietwat dikke teddybeertjes met vier paar poten. Het straffe aan deze diertjes is dat ze bijzonder taai zijn. Ze zijn bestand tegen extreme vrieskou en hitte, hebben geen last van gevaarlijke straling en weten langdurige droogte te doorstaan. Er zijn zelfs al beerdiertjes mee op ruimtemissie geweest, waar ze meerdere dagen in het luchtledige overleefden!
Pijlwormen
Een heel andere groep minidieren in zee zijn de pijlwormen. Het zijn kleine, doorzichtige roofwormen die hun prooi – vooral roeipootkreeftjes – verlammen met hun gif. Het is te zeggen: ze maken dat gif niet zelf, maar rekenen daarvoor op bacteriën. De pijlworm leeft in symbiose met een bacterie die tetrodotoxine aanmaakt – een gif dat zenuwverlamming veroorzaakt.
Zeepokken
Je zou het niet zeggen, maar een zeepok is eigenlijk een minuscuul klein kreeftje. Het leeft in een puistvormig kalkomhulsel, bijvoorbeeld op een golfbreker of op een walvis. Door dat omhulsel af te sluiten, kan de zeepok enkele uren zonder water overleven. Zodra het water terug stijgt, opent het kreeftje twee klepjes en begint het met zijn lange poten door het zeewater te waaieren. Op die manier filtert hij plankton uit het zeewater. In dit filmpje kan je het zelf zien gebeuren!
