Chinese Wolhandkrab trekt massaal naar Vlaamse rivieren
De Chinese Wolhandkrab is een invasieve exoot die jaren geleden meekwam met ballastwater uit Azië. De soort is niet meer weg te krijgen uit West-Europa en trekt in het voorjaar de Vlaamse rivieren op. Buurtbewoners van Grobbendonk vergelijken het fenomeen met de Hitchcock film The Birds, maar dan met krabben.
Het leven van de krabben begint in de zee, omdat ze zich alleen kunnen voortplanten in zout water. Daarna trekken ze in het voorjaar de rivieren op naar zoet water en verblijven daar 4 tot 6 jaar. Op deze tocht vreten deze miljoenen krabben onze waterlopen kaal. Tijdens het opgroeien verliezen ze regelmatig hun rugschild omdat dit niet meegroeit. Als bescherming voor hun zwakke rug graven ze kleine gangetjes in onze waterlopen.
Wanneer de krabben volwassen zijn trekken ze terug richting de zee om te paren. Dit gebeurt in het brakke water waarna het mannetje sterft. Het vrouwtje zet haar tocht verder naar de zee. Na het afzetten van de eieren sterft ze ook in het zoute water.
Niet meer weg te krijgen
Meer dan 100 jaar geleden kwam de exoot mee met ballastwater uit Azië. Dat is water dat een zeeschip gebruikt om de diepgang, sterkte en stabiliteit te verbeteren van het schip wanneer het niet of weinig geladen is. “De soort is meegepakt naar Europa en is zo in onze waterlopen terecht gekomen,” vertelt Paul Van Loon van de Vlaamse Milieumaatschappij.
Het is onmogelijk om de invasieve exoot volledig te verwijderen. Het doel is nu om de overlast in onze waterlopen zoveel mogelijk in te perken. “In Grobbendonk hebben wij als proefproject een val geplaatst waarmee we vorig jaar 366.00 krabben vingen, dit jaar zitten we eind mei al aan bijna 600.000 stuks. Het is een krabbensleuf, die je kan vergelijken met een lange brievenbus op de bodem van de rivier,” zegt Van Loon.
Een krab kan niet zwemmen, maar loopt over de bodem. De krabben vallen dus in de sleuf en raken hier niet meer uit. “Aan beide kanten van de rivier worden ze opgevangen in grote bakken. Die meermaals per week worden leeggemaakt. Na verdoving worden ze in grote zakken ingevroren en naar een verwerkingsbedrijf gestuurd. Het grote voordeel aan deze val is dat er geen bijvangsten zijn zoals vissen, bevers en amfibieën.”
Overlast
Normaal blijven de Chinese Wolhandkrabben dus op de bodem van de waterlopen en zullen ze ongezien de oversteek maken. Maar op sommige plaatsen zijn er obstakels of is de tegenstroming zo sterk dat ze over het land gaan of zelfs door de stad kruipen om terug in de waterlopen te geraken.
“Dit was in 2016 het geval in Aarschot aan de Demer. In de buurt van de val in Grobbendonk is er jaarlijks een terugkerend fenomeen waarbij er duizendenden krabben bij valavond uit het water komen.” Het is niet zeker waarom ze dit doen, maar het gebeurt alleen bij regenachtig en zwoel weer.
“De val is een proefproject dat pas sinds februari 2018 werkt. We weten nog niet zeker of we nog vallen gaan uitzetten,” Daarnaast onderzoekt de Universiteit van Antwerpen of de krabben effectief de oorzaak zijn van de kaalgevreten waterlopen. “Het is nog een beetje afwachten op resultaten,” zegt Van Loon.
Delicatesse
“We merkten dat de sloten op de bakken al eens werden geforceerd. Dit komt waarschijnlijk omdat de Chinese Wolhandkrab een gegeerde delicatesse is in China.” De wetgeving en de voedselveiligheid laten consumptie van deze krab, in België, niet toe. “Het is een exoot en het is die bedoeling dat we er vanaf raken en ze niet verspreiden als een delicatesse,” aldus Paul Van Loon.
