Is België een geschikte broedplaats voor meer kraanvogels?
De afgelopen jaren waren een groot succes wat kraanvogels betreft. Twee zomers op rij broedde een koppel kraanvogels in de Vallei van de Zwarte Beek. Het eerste broedgeval in 2021 bracht twee jongen - Gru & Dru - voort. In 2022 zette het koppel nog een derde ‘kraantje’ op de wereld. Is de toon gezet of is onze Belgische natuur (nog) niet klaar om meer toekomstige ouderparen te verwelkomen?
De kraanvogeltrek in het oosten van België is een jaarlijkse hoogmis voor vogelspotters. Tienduizenden kraanvogels vliegen al toeterend over de Oostkantons, van het hoge noorden naar de Middellandse Zee en weer terug. Sommige vogels maken een tussenstop aan landom uit te rusten. Anderen maken er een lange zomervakantie van en komen zelfs op prospectie. Kraanvogelouders in spé doen soms jarenlang op voorhand aan veldonderzoek in hun zoektocht naar een geschikte plek om te broeden. In het voorjaar van 2021 vestigde een koppeltje kraanvogels zich in de Vallei van de Zwarte Beek, en dat leidde meteen tot twee kraanjongen. Eén jaar later was het weeral prijs: hetzelfde ouderpaar streek opnieuw neer in het natuurreservaat om een derde jong op de wereld te zetten. Wat is de kans dat er nog meer kraanvogelkoppels in België komen broeden?
Kraanvogels migreren in massa, maar broeden doen ze liever en petit comité. Hun broedplaats kiezen ze op basis van verschillende voorwaarden. Er moet voldoende voedsel (lees: insecten en amfibieën) aanwezig zijn op plaatsen waar een kraanvogel het kan vinden. Een goede afwisseling tussen hoge en lage beplanting is daarbij essentieel. Kraanvogels foerageren namelijk al wandelend, en de jongen huppelen de ouders achterna. Te veel dichte, ondoordringbare vegetatie zou dus een probleem zijn, maar is wel nodig als beschutting voor de jongen en hun nest. Daarnaast is een voldoende groot territorium ook belangrijk. Een kraanvogel gaat soms kilometers verderop op zoek naar voedsel. Voldoende aaneengesloten gebieden zijn dus ook nodig als we meer kraanvogels willen ontvangen. Last but not least verkiezen de majestueuze vogels rustige, afgelegen gebieden waar weinig kans is op verstoring door mens of andere dieren. In een dichtbebouwd gebied als Vlaanderen is het dus niet evident dat er een broedpaar, laat staan verschillende ouderkoppels aanwezig zijn. Het ouderpaar in de Vallei van de Zwarte Beek geeft wel een sterk signaal dat onze natuur rijk en biodivers genoeg is om een kieskeurige vogelsoort zoals de kraanvogel te ondersteunen.
Wat als we net over de landsgrens kijken? Iets hogerop, in het oosten van Nederland, telt de broedpopulatie intussen al 35 paartjes! In het Fochteloërveen werd in 2001 voor het eerst terug gebroed, en er komen steeds meer gebieden bij. Ondertussen is wel gebleken dat het broedsucces van kraanvogels sterk omlaag gaat wanneer meerdere broedparen zich in hetzelfde gebied vestigen. Van gemiddeld 1 jong per jaar per koppel daalden de cijfers naar 0,25 jong per jaar. Bovendien kennen kraanvogels ook hier heel wat natuurlijke vijanden zoals marters, vossen en everzwijnen. Op die manier zou de massale komst van kraanvogels ook beperkt worden.
Wat als we net over de landsgrens kijken? Iets hogerop, in het oosten van Nederland, telt de broedpopulatie intussen al 35 paartjes! In het Fochteloërveen werd in 2001 voor het eerst terug gebroed, en er komen steeds meer gebieden bij. Ondertussen is wel gebleken dat het broedsucces van kraanvogels sterk omlaag gaat wanneer meerdere broedparen zich in hetzelfde gebied vestigen. Van gemiddeld 1 jong per jaar per koppel daalden de cijfers naar 0,25 jong per jaar. Bovendien kennen kraanvogels ook hier heel wat natuurlijke vijanden zoals marters, vossen en everzwijnen. Op die manier zou de massale komst van kraanvogels ook beperkt worden.
Samengevat: de specifieke voorkeuren van de honkvaste kraanvogels, predatie en de vaak kleine, veelal versnipperde gebieden in ons land zullen de massale vestiging van de soort in België wellicht voorkomen.
Stuur jouw vraag in
Heb jij je altijd al afgevraagd of er ook zwarte bloemen bestaan, waarom een specht geen hoofdpijn krijgt en of vissen ook scheten laten? De redactie van Onze Natuur gaat op zoek naar serieuze antwoorden op originele vragen. Heb jij een idee? Stuur jouw vraag in via ons contactformulier en wie weet prijkt het antwoord binnenkort op deze pagina!
Contactformulier
