Waar en wanneer kan je zeevonk zien aan onze Belgische kust?
Zeevonk is een uniek natuurfenomeen waarbij de zee blauw oplicht door een chemische reactie in het water. Eens je dit van dichtbij gezien hebt, kan je er niet meer over zwijgen. Maar waar en wanneer kan je zeevonk zien aan onze kust? Het is vooral een kwestie van op het goede moment op de juiste plek te zijn om dit betoverend lichtspektakel zelf mee te maken. Als je rekening houdt met de weersomstandigheden liggen je kansen alvast een pak hoger!
Je zal het maar meemaken: je wandelt ‘s avonds, net voor zonsondergang, door een plas op het strand en plots geeft het water licht! De blauwe vonken spatten letterlijk van je af. Prijs jezelf dan gelukkig want je hebt een uniek natuurfenomeen van dichtbij kunnen zien: zeevonk.
Pim ging in Iedereen beroemd op zoek naar zeevonk aan onze Belgische kust. Bekijk hier de video.
Wat is zeevonk?
Zeevonk (Noctiluca scintillans) is een eencellig organisme dat in zout water leeft. Hoewel het een vorm van fytoplankton (microscopisch kleine algen) is, is zeevonk toch uitzonderlijk groot in vergelijking met andere soortgelijke algen: tussen 0,5 en 1 millimeter. De eencellige organismen zijn niet met het blote oog waar te nemen. Enkel wanneer zeevonk in grote hoeveelheden samenkomt, kan je het overdag zien ronddrijven in het water. Als de algen in bloei staan, hebben ze bij daglicht een oranjerode kleur en drijven ze als een slijmerige substantie in het water. Het is pas ‘s avonds en ‘s nachts dat de magie plaatsvindt. Zeevonk dat in grote hoeveelheden aanwezig is, kan het water namelijk doen oplichten en felblauwe vonken geven.
Zeevonk heeft bij daglicht een oranjerode kleur en ziet eruit als... smurrie.
Bioluminescentie: een chemische reactie in onze natuur
Het blauwe licht van zeevonk ontstaat door bioluminescentie, dezelfde chemische reactie die glimwormen doet oplichten. Het bijna fluorescerende licht dat ontstaat, is voor zeevonk een handig verdedigingsmechanisme. Vissen of andere zeedieren die de kleine algen willen opeten, worden namelijk afgeschrikt door de flitsende vonken. Er zijn ook zeedieren die handig gebruik maken van het blauwe licht. Zeeleeuwen en andere nachtelijke predatoren gebruiken het licht om hun prooien te lokaliseren. Dankjewel zeevonk!
Bij zeevonk ontstaat de chemische reactie door beweging in het water. Neerslaande golven of gewoon jouw voeten die door het water stappen, zijn genoeg om de reactie in gang te zetten. In tegenstelling tot een gloeilamp hoef je echt geen schrik te hebben dat zeevonk je huid verbrandt. Bioluminescentie is namelijk een superefficiënte chemische reactie waarbij alle energie wordt omgezet in licht, en dus niet in warmte.
Heb je in water met zeevonk gestaan of gezwommen? Dan is het aan te raden om je daarnat even te douchen of af te spoelen met zoet water. Zeevonk in bloei is niet gevaarlijk maar kan wel huidirritatie geven.
Waar en wanneer kan je zeevonk tegenkomen?
Je hebt het meeste kans om zeevonk te zien in het voorjaar, net voor de zomer. De kleine algen gedijen namelijk het beste in warm, ondiep en rustig zeewater. Bij onrustig en winderig weer gaat zeevonk naar dieper en rustiger water. Dan kun je het langs onze kust dus niet bewonderen. Een aantal dagen met aanhoudende zomerse temperaturen boven 25°C en weinig wind daarentegen zijn je beste kans om zeevonk te spotten.
Als de weersomstandigheden goed zitten, waar ga je ‘s avonds dan zoeken? Ondiepe plassen op het strand bij laagwater zijn alvast een goed begin. Wandel er eens door of roer met een stok om beweging in het water te krijgen. Wie weet ben jij dan wel getuige van een fenomenaal lichtspektakel op het strand dat voor een keer niet de ondergaande zon is.
Fotogalerij
