Een groendak boven je hoofd
In het koude Scandinavië zijn graszoden op daken dé manier om de koude buiten te houden. Ook in Vlaanderen tonen steeds meer mensen interesse in groendaken. Natuurlijke begroeiing op je dak werkt niet alleen isolerend, maar is ook mooi om naar te kijken en biedt nog heel wat andere voordelen voor jezelf, je woning én de natuur. Interesse om je huis te vergroenen? Dan is een groendak (en dit artikel) iets voor jou!
Noors huisje met groendak
Natuurlijke begroeiing op je dak is een uitstekende manier om je tuin en huis klimaat-, water- en natuurvriendelijker te maken. Soms groeien er spontaan (korst)mossen op een kiezeldak. De groendaken waar wij het over hebben zijn van een ander kaliber: het zijn aangelegde daken met vetplantjes, kruiden,etc. Almaar meer mensen kiezen voor een groendak boven hun hoofd. Het is een kleine aanpassing die meteen een groot effect heeft. Het maakt het uitzicht uit het badkamerraam een pak aangenamer, het isoleert je huis tegen koude en geluid, het absorbeert en filtert regenwater, … Laten we de belangrijkste pluspunten onder de loep nemen.
Groene waterbuffer
Net zoals wetlands werken groendaken als een spons. Wist je dat een groendak op jaarbasis 50 tot 90 procent regenwater kan vasthouden? Het water sijpelt zo veel trager naar de riool waardoor de kans op overstroming veel kleiner is, vooral in steden en andere verharde gebieden. De hoeveelheid water die een groendak kan vasthouden, is niet altijd even groot. In een seizoen met hevige neerslag raakt je groene waterbuffer verzadigd. Op dat moment kan je de regenput laten volstromen.
Mossen, vetplanten en andere vegetatie op je dak filteren ook vervuilende stoffen uit de lucht en het regenwater. Het water dat via je groendak bijvoorbeeld in een regenton wordt opgevangen, is dus al op natuurlijke wijze gezuiverd.
Wist je trouwens dat je ook hellende daken (tot 40°) kan vergroenen. Mits een dikkere substraatlaag zijn ze ook geschikt als groendak.
Tip
Water weegt veel. Laat je dak dus zeker controleren door een expert om zeker te zijn dat je dak het gewicht van de begroeiing én het water kan dragen.
Hoe groener, hoe koeler
Het is een gekend fenomeen: trek op een hete zomerdag weg uit het centrum van de stad en de temperatuur zakt een paar graden. Verstedelijkte gebieden vormen namelijk hitte-eilanden waar het soms tot 7°C warmer kan zijn dan op het platteland! Daarom is meer groen in de betonnen jungle zo belangrijk.
Groendaken brengen verkoeling. De substraatlaag werkt namelijk warmte- én geluidsisolerend op tal van manieren.
- Onder het substraat van een groendak blijft de temperatuur vrij constant. Zo is het gemiddeld 4 °C koeler in de ruimten onder een groendak.
- Ook buitenshuis zorgt de begroeiing op je dak voor extra koelte: een deel van het opgevangen water verdampt waardoor de omgevingstemperatuur met 2 °C kan zakken.
- Het is ook gebleken dat onze gemoedstoestand ‘afkoelt’ van meer groen in de stad. ;-)
Biodiverse stadsnatuur
Naast de praktische voordelen voor jezelf en je woning, heeft een groendak ook een grote esthetische meerwaarde. Een tuin op je dak is bovendien een mooi alternatief als je geen groene ruimte hebt of een grotere tuin wilt. Het kleurrijke uitzicht vanuit je slaap- of badkamerraam krijg je er gratis bij.
Wat wij, natuurliefhebbers, wellicht nog leuker vinden, is dat een vergroend dak een plek is waar planten en dieren de kans krijgen om zich te ontwikkelen in de stad. Vlinders, bijen en vogels komen maar wat graag langs in jouw biodiverse daktuin.
Je bovengrondse stukje stadsnatuur is bovendien heel onderhoudsvriendelijk. De meeste (korst)mossen, vetplanten, kruiden groeien spontaan en zijn goed bestand tegen droogte en zon. Op zoek naar zonminnende vegetatie voor op je dak? O.a. donderblad, muurpeper, reigersbek, wit vetkruid en zacht vetkruid zijn geschikt. Op meer schaduwrijke plaatsen kies je beter voor bv. kleine veldkers, liggende vetmuur en roze vetkruid.
Een groendak in de praktijk
Je ziet een groendak helemaal zitten? Lees dan zeker deze tips nog eens door voor je eraan begint.
-
Een groendak bestaat uit verschillende lagen: dakdichting, beschermlaag, wortelvast vlies, vochtbestendige drainagelaag, filterdoek, substraatlaag en vegetatie. Afhankelijk van de beplanting varieert de substraatlaag van 4 cm tot meer dan 20 cm.
-
De makkelijkste manier om je dak te vergroenen is met een extensief groendak van mossen en vetkruiden vanwege hun laag gewicht en dunne substraatlaag (4-6 cm). Dit type groendak is op bijna alle daken mogelijk zonder speciale constructie.
-
Een meer uitbundige daktuin met aangeplante tuinplanten, struiken of zelfs bomen noemen we een intensief groendak (substraatdikte 20 cm of meer). Dit vraagt een stevige constructie, meer onderhoud en is vergelijkbaar met een tuin op de begane grond.
-
Als je goed kiest, kan je van begin mei tot eind september genieten van planten in bloei op je dak.
Checklist voor het onderhoud van je groendak
Een extensief groendak vraagt weinig onderhoud, maar dat betekent niet dat je er niet naar moet omkijken. Met deze handige checklist zie je niets over het hoofd:
-
Kijk 1 tot 2 keer per jaar na of de vegetatie voldoende groeit.
-
Ruim vuil, herfstbladeren, onkruid en ander dood materiaalop zodat de regenwaterafvoer niet verstopt geraakt en de plantjes niet verstikken.
-
Zet 1 keer per jaar nieuwe planten bij waar nodig en vul de substraatlaag aan.
-
Bemest bij voorkeur maar één keer per jaar (periode maart tot juni). Lichte, traagwerkende meststoffen zijn aanbevolen.
-
Controleer de dakafvoer op het einde van de herfst en aan het begin van de lente. Maak de openingen en controleputten van de waterafvoer schoon om verstoppingen te voorkomen.
- Niet-voorgeteelde matten met plantjes vragen de eerste 2 tot 3 jaar een klein beetje onderhoud: om de jonge plantjes een goede start te geven is bijsproeien in droge periodes aangeraden.
