Invasieve exoot wint langzamerhand terrein in Vlaanderen
Dat de wasbeer ondertussen ook in België een thuis heeft gevonden, is al een tijdje geweten. Hij komt in grote aantallen voor in het zuiden van ons land. De wasbeer is een invasieve exoot en vormt een bedreiging voor onze eigen natuur. Maar hoe is het gesteld met de verspreiding van de wasbeer in Vlaanderen?
Steeds meer waarnemingen in Vlaanderen
De laatste twee jaar is het aantal waarnemingen van de wasbeer in Vlaanderen opmerkelijk gestegen. Het Natuurhulpcentrum krijgt steeds meer meldingen van wasberen in Vlaamse regio’s (Hasselt, Duffel…). In Wallonië is de wasbeer al een tijdje ingeburgerd en komt hij in grote aantallen voor. “Vroeger, wanneer we een melding ontvingen van een wasbeer in Vlaanderen, ging dat zo goed als zeker om een ontsnapt dier dat illegaal door mensen gehouden werd. Hoewel het nu nog steeds om een ontsnapt geval kan gaan, gaat het steeds vaker om een wild dier, een verre nakomeling van een ontsnapte wasbeer”, vertelt Frederik Thoelen van het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek. Wasberen zijn dan ook opportunisten. Ze zijn in staat om zich vlot aan te passen aan een leven dicht bij de mens.
Even het geheugen opfrissen:
- De wasbeer wordt door de Europese Raad bestempeld als ‘invasieve exoot’
- Hij is oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika
- De wasbeer kwam in Europa terecht door ontsnappingen uit pelsfokkerijen, doordat hij door Amerikaanse soldaten als mascotte werd meegebracht naar Duitse legerbasissen en mogelijks door opzettelijke uitzettingen voor de jacht.
De wasbeer is een ongewenste invasieve exoot
Maar waarom is hij ongewenst? De wasbeer is oorspronkelijk van Noord-Amerikaanse afkomst. Hij hoort hier dus eigenlijk niet thuis en kan een aanzienlijke impact hebben op het milieu en onze biodiversiteit. Zo eet de wasbeer verschillende grondbroeders en amfibieën, maar ook vogelnesten zijn niet veilig in de buurt van deze exoot. Hij durft daarnaast ook schade toebrengen aan de menselijke omgeving door vuilniszakken open te scheuren en binnen te dringen op zolders in huizen. Daar is het immers aangenaam warm en de isolatie is ideaal om een nest mee te maken.
Nog een reden waarom de wasbeer ongewild is in onze contreien, is de mogelijkheid dat hij drager kan zijn van de wasberenspoelworm. Die kleine worm vormt een gevaar voor de gezondheid van de mens en kan in uitzonderlijke gevallen tot hersenvliesontsteking leiden. “Als een wasbeer wordt gevangen, gaat het dier voor enkele weken in verplichte quarantaine in het Natuurhulpcentrum. Hij krijgt ook een stevige ontwormingskuur, zodat het dier zeker wasberenspoelworm-vrij is”, licht Frederik Thoelen verder toe.
Impact op Vlaams ecosysteem
De precieze impact van de wasbeer op ons ecosysteem is nog steeds moeilijk te bepalen. Qua voedselconcurrentie strijdt hij met de bunzing en de marter om dezelfde dieren. Maar die voedselrivaliteit valt momenteel – in de aantallen dat de wasbeer voorkomt in Vlaanderen – wel mee. De wasbeer is ook een echte opportunist. Hij kan zich heel makkelijk aanpassen aan veranderende omstandigheden en zijn buikje vult hij met zowat alles wat hij tegenkomt. Geen kieskeurig dier dus.
In de toekomst wordt verwacht dat de verspreiding van de wasbeer in Vlaanderen verder zal toenemen. Het is belangrijk om de wasbeer dan zo snel mogelijk weg te halen om de bescherming van de eigen natuur te garanderen. Zo wordt het ook geadviseerd in de Europese verordening betreffende invasieve, uitheemse soorten.
Wat doe je best wanneer je zelf een wasbeer spot?
De wasbeer vormt op zich geen directe bedreiging voor de mens, maar let wel op. Hij kan aanvallend optreden wanneer hij zich bedreigd voelt. Het dier is wel een gevaar voor onze natuur. Je belt dus best naar een opvangcentrum bij jouw in de buurt om de wasbeer te komen halen.
