Uitgetest: ploggen rond de Mechelse Nekker
Je ziet ze tegenwoordig steeds vaker: ploggers in het wild. Te herkennen aan een groen hesje, een grijpertje en een vuilniszak die – hoe later in de wandeling – steeds voller wordt. En dat met zwerfvuil, welteverstaan. Maar: waarom doen ze het? En waarom zou je andermans rommel willen opruimen? We stelden deze en vier andere bikkelharde vragen aan Mechelse plogger Xavier Cloetens tijdens een uitgebreide wandeling rond de Nekker.
Allereerst dit: ploggen is een samentrekking tussen joggen en ‘plocka upp’, wat Zweeds is voor ‘oprapen’. Je raapt dus eigenlijk vuil op dat je onderweg, tijdens je rondje lopen, tegenkomt. Technisch gezien zijn Xavier en ik daarom gaan ‘plandelen’.
Van een WhatsApp-groep tot gepassioneerd ploggen
Wie zijn ‘we’? Onze redacteur ging op pad met Xavier Cloetens, die zich met hart en ziel inzet voor de strijd tegen straatvuil in Mechelen. Toch is hij er eerder toevallig ingerold. In de eerste lockdown – in maart 2020 - startte hij een buurt-Whatsapp groep om te polsen of de buren hulp nodig hadden bij de boodschappen. Dat was niet zo, maar wat de Mechelse buurt wel hinderlijk vond? Zwerfvuil in de Dijle. Xavier zorgde ervoor dat je bij het Van Der Valk-hotel gratis twee kajaks kan meenemen, op voorwaarde dat je het zwerfvuil dat je onderweg tegenkomt, uit het water vist. Op twee weken was er al een enorm verschil merkbaar. De Dijle was properder dan ooit.
Maar hij wilde nu niet stoppen: want waarom wordt de Dijle vuil? Omdat de oevers vuil zijn. Hij stapte over op ploggen in de straten, en inmiddels is hij – via Facebook – geconnecteerd met 300 andere ploggers. En dat brengt me tot de volgende vragen:
Xavier, kun je met ploggen wel een verschil maken?
“Absoluut. We hebben met ons allen hier in Mechelen op zes maanden tijd 4,4 ton afval van de straten gehaald. Mechelen wordt steeds properder.” En of dat dan dweilen met de kraan open is? “Zo moet je dat niet zien”. Hij schetst het als: alles wat je opraapt, is mooi meegenomen (pun intended). En als er wél veel rommel ligt, zijn mensen ook minder voorzichtig. “Er waait al eens een papiertje of een masker uit je zak. Dat kan nu eenmaal gebeuren, maar dan denk je sneller: ‘goh, er ligt toch al zoveel’. Als de straat of de berm daarentegen proper is, gaan mensen meer geneigd zijn om het toch mooi op te ruimen. Dat zien we hier in Mechelen heel duidelijk.”
Xavier, vind je het niet vervelend dat je niet alles kan opruimen?
Deze vraag stel ik omdat we aan het begin van de wandeling ongeveer een meter per minuut deden en omdat ik alle sigarettenpeuken wilde meenemen. Eén sigarettenpeuk vervuilt namelijk makkelijk 500 liter water als die in een rivier terechtkomt. Helaas liggen er op sommige plekken zoveel peuken dat je niet vooruit geraakt als je ze allemaal zou oprapen. Xavier ziet het zo: "Je moet het symbolisch bekijken. Elke peuk die je wél meeneemt, is 500 liter water gewonnen." Wil je ook een mooie afstand al ploggend afleggen, dan kan je niet voor elke peuk stoppen.
Xavier, waarom zou je andermans rommel opruimen?
“Je moet dat positief bekijken. Dat straatvuil is meestal eerder het gevolg van onvoorzichtigheid. En dan nog. Ik denk daar niet zo over na. Wat er net nog lag, ligt er nu niet meer. En zo simpel is het. Het resultaat is er, en ik vind het fijn om me ervoor in te zetten.”
Xavier, hoe begin je er dan zelf aan?
“Eenvoudig. Registreer je op mooimakers.be en trek handschoenen aan. Een afvalgrijper kan ook van pas komen. Vraag ook via je eigen stad of gemeente je vuilniszakken aan, en hoe je jouw bijeengeplogde vuilniszak kan achterlaten waar de stad hem vindt. En dan? Ga ervoor, je gaat er geen spijt van krijgen."
Laatste vraag, Xavier. Waarvoor doe je het eigenlijk?
“Mijn antwoord is heel simpel: ik ga voor minder afval in de natuur en wil ook iets moois doen voor een ander.” Gaandeweg de wandeling probeer ik een diepere betekenis bij Xavier los te peuteren, maar hij blijft er erg duidelijk in: hij vindt het aangenaam om te doen, en zijn omgeving wordt er properder van. Meer moet dat voor hem niet zijn.
En als ik uit eigen ervaring spreek, kan ik dat inderdaad bevestigen. Je haalt enorm veel voldoening uit het mooi maken van je omgeving. Een simpele wandeling wordt een veel rijkere ervaring door de mensen die je onderweg vrolijk aankijken en aanspreken rond wat je doet. Ze vragen dikwijls om meer informatie rond ploggen of mensen feliciteren je met je inzet voor de natuur – “dat gebeurt heel vaak zelfs”, aldus Xavier. Het zoeken naar afval voelt eigenlijk wat als paaseieren zoeken voor volwassenen. Je zal snel zien dat je met een andere blik de wereld bekijkt.
En weet je wat ik nu voorheb, na zo’n unieke plogervaring? Ik zie ineens overal zwerfvuil liggen. Xavier weet dat er nog veel gelijkgestemde zielen zijn die zich inzetten voor de strijd tegen zwerfvuil. Hij is vooral blij met wat hij wél heeft meegenomen. Alle beetjes helpen. Mijn Mooimakers-zak is halfleeg, de zijne halfvol. Symbolisch, het zal wel zijn.