Uitgetest: Verrekijkers voor beginners én die-hard natuurfans
Iedereen de natuur in krijgen, daar tekenen we voor bij Onze Natuur. Hoe kan je die natuur beter ontdekken dan door haar letterlijk dichterbij te brengen? Dat kan met een verrekijker en dan kies je er best een die écht bij je past. Op uitnodiging van Swarovski Optik gingen we een dag mee op pad in de vallei van de Ourthe om een heleboel kijkers - van zakformaat tot telescoop - uit te testen én om al onze beginnersvragen af te vuren op een echte expert.
Valt het op dat ik een beginner ben?
Bij aankomst in het Basecamp van WildTrails mogen we al meteen een verrekijker uitkiezen uit de grote collectie. Omdat de cijfers en letters op de toestellen mij voorlopig nog doen duizelen, heb ik geen idee waarmee ik even later de natuur in trek. Dat is ook onze gids niet ontgaan, die meteen te hulp schiet voor een snelcursus ‘verrekijker startklaar maken’.
Het eerste gebruik van je verrekijker - met of zonder bril op je neus
Om optimaal te genieten van een kijker, moet hij perfect afgestemd zijn op je ogen en je gezicht. Daarbij moet je eerst beslissen of je met of zonder bril ‘ver wil kijken’. Met bril wordt de afstand tussen oog en kijker immer groter, waardoor het beeld vervormt. Daarom zijn de toestellen van Swarovski Optik stuk voor stuk uitgerust met uitschuifbare oculaire draaidoppen.
- Wie geen bril draagt, draait de doppen naar buiten om de ideale oogafstand te realiseren.
- Wie mét bril door de verrekijker wil kijken, draait de doppen volledig in.
- Een andere optie voor brildragers is het aanpassen van de verrekijker aan hun oogafwijking of dioptrie. Zo kan je zonder bril toch scherp zien door het toestel. Wil je de verrekijker af en toe doorgeven om ook anderen te laten meegenieten, dan is het handiger om gewoon mét bril te kijken.
Een volgend aandachtspunt is de afstand tussen je twee ogen. Die is bij iedereen anders, daarom kan je de kijkerhelften makkelijk verschuiven t.o.v. elkaar. Het licht dat van buitenaf in de kijker terechtkomt, moet vlak op het midden van je pupillen belanden. Hou de verrekijker eerst enkele centimeters van je af, zodat je de lichtbundels (uittredepupillen) ziet verschijnen. Breng de kijker vervolgens dichtbij je ogen om het beeld te finetunen. Het uiteindelijke doel is een mooi, rond beeld zonder zwarte randen en waarbij beide ogen exact hetzelfde zien.
Tenslotte moet je de verrekijker nog scherpstellen op het dier of de plant die je wil bewonderen. Hoeveel je aan de centrale scherpstelring moet draaien, hangt af van de afstand tot dat voorwerp. Dat gaan we dus grondig oefenen in de buitenlucht!
Dichtbij en ver weg, overdag en in de schemering
Als een bende kinderen met nieuw speelgoed trekken we naar buiten. De gids begeleidt ons naar de oevers van de Ourthe, die wat verderop voorbij meandert. IJsvogel, gele kwikstaart en waterspreeuw zijn hier graag geziene habitués, maar ook oehoe en visarend komen af en toe langs. We zien ook duidelijke knaagsporen onderweg, die de aanwezigheid van een bever verraden. Aan motivatie om het wateroppervlak én de hemel af te speuren is er dus geen gebrek!
Wat opvalt is hoe kristalhelder het beeld op mijn pupillen invalt. Hoog tijd om die cijfertjes toch eens onder de loep te nemen. Ik ben vertrokken met een ‘10x30’, om het in optiekjargon te zeggen.
- Het eerste getal, de ‘10’, duidt op de vergroting. Alles wat ik te zien krijg is dus tienmaal vergroot. Let wel: groter is niet altijd beter. Alles hangt ervan af waarvoor je de kijker wil gebruiken. Een kleinere vergroting (bijvoorbeeld 7 of 8) vereist minder stabiliteit van je handen. Hoe groter je gaat, hoe meer ‘last’ je krijgt van trillingen, zeker wanneer je erg kleine voorwerpen in de verte bekijkt. Gelukkig kan je een niet-zo-vaste hand opvangen door bijvoorbeeld je ellebogen op een stevig oppervlak neer te planten. Sommige kijkers met een grotere vergroting (bijvoorbeeld 12) zijn uitgerust met een soort ‘voorhoofdsteun’ om het beeld te stabiliseren. Als je nog groter wil gaan (en dus verder wil kijken) heb je een statief nodig - typisch voor telescopen.
- Het tweede getal, de ‘30’, is een maat voor de grootte van het objectief of de lens waarlangs het licht binnenvalt. Het is met andere woorden de diameter (in millimeter) van het uiteinde van de behuizing. Hoe groter de opening, hoe meer licht je binnenkrijgt. Dat is handig als je bij slecht weer of in de schemering op pad gaat. Ben je vooral een mooi-weer-wandelaar, dan heb je voldoende aan een kleiner objectief.
Terwijl we gretig de verschillende kijkers en hun mogelijkheden bespreken, haalt de gids zijn eigen favorietje uit z’n borstzak: een verrekijker in mini-formaat. Die bestaat in de vergrotingen 8 en 10, maar heeft een kleinere objectiefmaat dan zijn grotere broertjes. Perfect voor lange wandelingen waarbij de focus ligt op de beleving en minder op het herkennen van soorten. Dat is meteen ook het grote nadeel van de lichtgevoelige kijkers: ze zijn merkelijk groter en dus zwaarder om mee te nemen.
Hoe hou je je verrekijker in perfecte conditie?
Deze duurdere klasse aan verrekijkers is volledig waterdicht en kan je dus gewoon onder de kraan afspoelen. Ook de oculairen kan je volledig uit hun behuizing draaien om op die manier vuil te verwijderen. Kraanwater is de veiligste manier om je kijker schoon te maken omdat zand zo makkelijk wordt weggespoeld. Veeg de lenzen nooit schoon met een doekje, want dan bestaat de kans dat achtergebleven zandkorrels in het glas krassen.
Weinig budget? Kies dan voor een tweedehands verrekijker!
Dat aan een goede verrekijker, met kristalhelder en met de hand geslepen glas, een prijskaartje hangt is niet abnormaal. Voor het goedkoopste model betaal je €770, maar je hebt er gegarandeerd een leven lang genot van. Een grote meerwaarde aan de toestellen van Swarovski Optik is immers hun oneindige poets- en reparatieservice. Tenzij het hebbeding kwalijk ten val komt, wordt je kijker kosteloos gerepareerd en gepoetst wanneer nodig. Bovendien behoudt de kijker zijn waarde. Heb je zin in de laatste nieuwe innovatie, dan krijg je voor je vorige verrekijker nog steeds een hoge overnamewaarde.
Dat alles maakt dat je met een gerust hart een tweedehands model kan aankopen: ook zonder kasticket of factuur heb je recht op een goed functionerende kijker. Check voor je aankoop dan wel even het serienummer van je toekomstige verrekijker: de fabrikant kan zo nagaan of het geen gestolen goed is.
Kijk eens naar het (kleine blauwe) vogeltje!
Terug onderweg naar het Basecamp blijven we nog even dralen aan de waterkant. Plots horen we een hoog gefluit en flitst er een felblauwe schim over het water. De ijsvogel! Druk mompelend brengt elk van ons zijn verrekijker naar de ogen en turen we naar de tak die de gids aanwijst. Plots doen vergrotingen, objectieven en dioptrieën er niet meer toe: alles wat nu nog telt is het felle, betoverende verenkleed van de prachtige ijsvogel dat schril afsteekt tegen zijn oranje buik. Demonstratief duikt het diertje even later onder water, om even snel weer te verdwijnen als het daarnet opdook. Missie geslaagd!
Doe de verrekijker-test
Op zoek naar een verrekijker die aan al jouw wensen voldoet? Geef je voorkeuren op via deze test en kom te weten welke verrekijker of telescoop perfect op jouw lijf geschreven is.
Doe de test
