Exoten bedreigen Belgische biodiversiteit
In de Everglades werd een monsterpython gevangen, een soort die het ganse ecosysteem bedreigt. Blijkt dat we in onze natuur ook een paar van die invasieve soorten hebben.
Op 7 april 2019 meldde The Guardian dat medewerkers van het Cypress National Preserve in de Everglades in Florida de grootste tijgerpython ooit gevangen hebben. Het wijfje was 5,2 meter lang en droeg 73 eieren. Tijgerpythons horen eigenlijk niet in de Everglades, maar in de jaren 80 waren ze populair als huisdier en werden enkele exemplaren door hun eigenaars losgelaten toen ze te groot werden. Bovendien ontsnapten een hoop dieren tijdens en na orkaan Andrew in 1992. Sindsdien planten de slangen zich massaal voort, ondertussen schatten experts dat er enkele tienduizenden in de Everglades leven.
Leuk denk je dan, een extra soort. Maar door de komst van de tijgerpython is 99% van de wasberen en oppossums er verdwenen. Er lopen 88% minder rode lynxen rond en verschillende vossen- en konijnen soorten zijn helemaal verdwenen. Exotische soorten met een negatieve invloed op natuur, landbouw, volksgezondheid of infrastructuur noemen we invasieve soorten. De vuistregel is dat van elke 1000 getransporteerde soorten er 100 in de natuur terechtkomen, er zich daarvan 10 vestigen en er één schade aanricht. Een aantal van die schadelijke soorten moeten we op Europees niveau bestrijden om de biodiversiteit te vrijwaren.
Exoten in België
Zo zijn Nijlganzen, een soort die oorspronkelijk in Afrika, ten zuiden van de Sahara en in de Nijlvallei voorkomt, sinds de jaren ’80 ook in ons land aan het broeden nadat ze als siervogel werden ingevoerd. Nijlganzen zijn bijzonder agressief en verjagen inheemse soorten die op dezelfde plekken broeden en grazen. Ze hebben zich definitief in België gevestigd en domineren de oevers van vijvers en plassen.
De wasbeer, schattig maar een pest
Ook wasberen, een soort die in de jaren ’20 voor zijn pels uit Noord-Amerika naar Duitsland werd gebracht, zorgt sinds de jaren ’80 in ons land voor problemen. Vooral in Wallonië. Wasberen jagen op vogels, kleine zoogdieren, amfibieën, reptielen en ongewervelden. Omdat ze zo handig zijn manipuleren ze ook hun omgeving. Ze draaien bijvoorbeeld stenen om in beken wat het lokale systeem aanzienlijk verstoort. Bovendien zijn het dragers van rondworm die allerlei nare ziektes op de mens kan overdragen.
Daarnaast zorgen wasberen ook voor overlast omdat ze goed gedijen in de buurt van de mens en schade berokkenen aan tuinbouwgewassen en boomgaarden. Ze hebben ook geen schrik van een goed gevecht met een kat of een hond. In Noord-Amerika heeft de soort dan ook de status van overlastdier of pest. Zo ver zijn we nog niet in België, maar dat ze voor problemen zorgen als we ze nu niet aanpakken is wel duidelijk.
Grijze eekhoorn, drager van ziektes
De grijze eekhoorn is een soort die zich nog niet officieel in België vestigde en dat willen we zo houden. De populaties in omliggende landen worden nauwlettend in de gaten gehouden want we willen niet het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk volgen. Daar heeft de grijze eekhoorn de inheemse rode eekhoorn op een paar tientallen jaren zo goed als vervangen. Alleen op enkele plekken in de hooglanden, waar het klimaat niet ideaal is voor de grijze eekhoorn kan de rode nog stand houden.
Het grootste probleem zijn de eekhoornpokken, een ziekte die de grijze eekhoorn draagt maar waar hij zelf geen last van heeft. De rode daarentegen sterft een behoorlijk gruwelijke dood.
Killerplanten
Ook uitheemse planten zorgen voor problemen. De Grote waternavel bijvoorbeeld is een soort die tuiniers graag in siervijvers gebruiken omdat die weinig verzorging nodig heeft. Vanuit die vijvers verspreidt de soort zich naar de wilde omliggende natuur en daar versmacht ze waterpartijen door ze volledig te bedekken. Dit zorgt voor zuurstoftekort voor andere planten en alles wat in het water leeft. De soort is daarom ondertussen ook verboden in België. Dus als je er nog in je aquarium of vijver hebt zitten, breng ze dan naar het groenafval en zorg er vooral voor dat ze niet in de waterlopen kan terechtkomen.
Grotere biodiversiteit is dus welkom, maar sommige gasten zorgen net voor minder biodiversiteit en dat is niet de bedoeling. Wie een overzicht van alle invasieve soorten in ons land wil kan terecht op www.ecopedia.be
