Adder
Zitten er slangen in België? Ja hoor! In onze natuur kan je 3 inheemse slangensoorten terugvinden waarvan er maar eentje giftig is, namelijk de adder. Je hoeft nu zeker niet bang te zijn bij je volgende wandeling want de adder heeft liever niets met de mens te maken. Ze verstopt zich het liefst op een plekje waar veel voedsel te vinden is met veel beschutting zodat we dit reptiel niet snel kunnen vinden.
Herken de adder
(Vipera berus)
Zo herken je een adder:
- Mannetjes hebben een zwarte buik en zijn zilver- tot donkergrijs met een donkere, zigzaggende streep.
- Vrouwtjes hebben een donkergrijze buik en zijn donkerbruin/ beige met met een rood-bruine, zigzaggende streep
- Roodachtige ogen met verticale pupil
- Onderkant van staart is geel, eindigend in een zwart puntje
- De adder wordt zo'n vijftig tot zeventig centimeter lang, vrouwtjes worden iets groter dan mannetjes
Op het menu
Het voedsel van de adder is afhankelijk van de grootte van het dier en de beschikbare prooien in de omgeving. Kleine adders eten vooral wormen, insecten en hagedissen. De grotere exemplaren jagen op grotere prooien zoals muizen, kikkers, vogels en zelfs konijnen. Ze wachten op hun prooi en als deze tevoorschijn komt, schiet de adder naar voren en bijt hij zijn slachtoffer. Het prooidier raakt verlamd door het gif van de slang en wordt hierna opgegeten.
Leefgebied
De adder schuilt het liefst in een vochtige omgevig met genoeg dichte vegetatie. Rotsen of holen van andere dieren zijn daarom één van de favoriete plekjes voor deze slang. Het verspreidingsgebied van de adder is groot waardoor je het in België op verschillende plaatsen kunt vinden. In het voorjaar zit dit reptiel op hoger gelegen, drogere delen waar het zoveel mogelijk zonlicht heeft. In het najaar verkiest hij vochtigere plekken. In Vlaanderen verschuilt de adder zich vooral in of nabij heidegebieden.
Slangenliefde
De mannetjes ontwaken half februari/ half maart uit hun winterslaap. De vrouwtjes verschijnen vanaf eind maart/ begin april. Het mannetje zal eerst vervellen voordat hij klaar is om zijn zoektocht te beginnen naar een vrouwelijke adder. Het komt voor dat meerdere mannetjes interesse hebben in hetzelfde vrouwtje waardoor er schijngevechten plaatsvinden. Hierbij zullen ze proberen om elkaar tegen de grond te drukken. Dit schijngevecht wordt ook een adderdans genoemd. Het grootste en sterkste mannetje zal hierbij meestal winnen en paren.
De adder legt geen eitjes maar is eierlevendbarend: de jongeren komen volledig tot ontwikkeling in het lichaam van de moeder. Een drachtig vrouwtje gaat vaak in de zon liggen om de ontwikkeling van haar jongen te versnellen. Na een dracht van 3 tot 4 maanden worden er ongeveer 4 tot 12 volledig ontwikkelde jongen geboren.
Relatie mens en adder
De adder is een giftige slang met een solenoglyf gebit, wat betekent dat de tanden buisvormig zijn met gif in. Deze slang moet eerst een kauwbeweging maken voordat het gif wordt toegediend. Ze klappen automatisch uit bij het openen van de bek.
Een adder zal een mens niet snel aanvallen, enkel wanneer het zich bedreigd voelt. Wanneer dat dit wel gebeurt, is het vaak brute pech. Een beet van een adder betekent niet noodzakelijk een injectie van gif. Een droge beet is zichtbaar, maar geeft geen lokale reactie. Bij een beet van een adder kan je best naar het ziekenhuis gaan om de wond na te laten kijken op eventuele infecties.
Adders zijn in België een bedreigde diersoort, het is dus verboden om het dier te vangen of te doden. Dit kan leiden tot hoge geldboetes of zelfs een celstraf doordat de adder beschermd is.
Wist je dat...
- het gif van een adder niet dodelijk is voor een gezonde, volwassen persoon? Je kunt je er vooral misselijk door voelen. Voor kinderen of bejaarden kan een beet wel ernstige gevolgen hebben wanneer er niet meteen wordt opgetreden.
- de adder een lange tijd zonder eten kan? Tijdens hun winterslaap eet de adder niet. De mannetjes eten pas terug na de paartijd, 3 maanden na het einde van hun winterslaap. Een drachtig vrouwtje eet ook niet veel doordat de jongen ruimte in haar lichaam innemen.
- een vrouwtje zich niet elk jaar voortplant? Het vraagt veel energie om jongen op de wereld te zetten waardoor ze tijd nodig heeft om haar vetreserve terug op te bouwen.
- adders als bedreigde diersoort rust nodig hebben? Je laat ze best met rust zodat de leefgebieden optimaal beschermd kunnen worden