Grote glimworm

Glimwormen ken je misschien ook wel als vuurvliegjes die bij schemering als kleine lichtpuntjes rondvliegen. In België leven drie soorten waarvan de grote glimworm de meest algemene soort in Vlaanderen is. ​

Herken de grote glimworm

Mannetjes en vrouwtjes glimwormen verschillen sterk van elkaar. Zo herken je ze:

Glimworm mannetje (links)

• tot 15 mm groot
• bruinzwart tot donkergrijs
• dekschilden en vleugels bedekken de achterlijfsegmenten
• lichtorgaan: twee lichtpuntjes op voorlaatste segment (gloeit enkel bij verstoring)

Glimworm vrouwtje (rechts)

• 10 tot 20 mm groot, en dus opvallend groter dan mannetjes
• bruinzwart tot donkergrijs zoals een larve met roze vlekjes aan de buitenkanten
• geen vleugels
• lichtorgaan: brede lichtbanden op 6e en 7e achterlijfsegment en twee lichtvlekjes op 8ste ​

Mannetje (links) vs. vrouwtje (rechts)

De larven van de grote glimworm zijn rupsachtig en hebben een afgeplat lichaam. Ze lijken heel sterk op een volwassen vrouwtje, maar de kleur (donker matzwart met gele vlekken aan de rand) verraadt meteen dat ze nog jong en niet volgroeid zijn.

Op het menu

Een volwassen glimworm spendeert weinig of geen tijd aan eten zoeken. De grote glimworm heeft als larve al voldoende reserves opgebouwd. Glimworm larven jagen massaal op huisjesslakken en naaktslakken. Dat gaat er best heftig aan toe: de kleine larve bijt de slak, die zich vervolgens gaat verschuilen in zijn huisje. Dat is echter geen slimme zet want de larve volgt de slak in het huisje. En wat de slak dan ook nog niet weet is dat hij via de beet van de larve giftige verteringssappen binnen kreeg. De weke delen van de slak lossen uiteindelijk op tot een bruine vloeistof waarmee de larve zijn buikje rond eet.

Larve van een grote glimworm eet slak

Leefgebied van de grote glimworm

De grote glimworm is alomtegenwoordig en kom je in verschillende biotopen tegen, zolang het er maar vochtig is. Van wegbermen en weilanden tot oevers, tuinen, parken en bossen. De larven leven op de bodem tussen de vegetatie, mos en dode bladeren. 

Onze vuurvliegjes of glimwormen laten zich liefst zien op zwoele avonden in de periode juni-juli vanaf het einde van de schemering, van 22.30 tot 23.30 uur is je kans het grootst. In vochtige gebieden met weinig lichtvervuiling floreren ze het best.

Glimwormenliefde

De paring van de glimworm levert een prachtig spektakel op! Dat heeft alles te maken met het licht dat deze kleine kever produceert. In juni en juli zitten vleugelloze vrouwtjes op een open plek in het vochtige gras of op struiken, klaar om zich voort te planten. Om haar mooie licht goed zichtbaar te maken voor alle rondvliegende mannetjes, draait het vrouwtje haar achterlijf naar boven. Duurt het lang voor ze touche heeft? Dan heft ze haar lampje nog wat hoger en wiegt ze haar heupen heen en weer. Na een succesvolle paring kan een vrouwtje op drie dagen tijd tussen 50 en 100 eitjes leggen. Dat doet ze aan de onderkant van een grasspriet, onder mos … kortom: op vochtige plaatsen. En daarna? Als alle eieren gelegd zijn, sterft het vrouwtje een vreedzame dood.

De larven komen 27 tot 45 dagen later uit hun eitje. Hoe warmer, hoe sneller dat gaat. De eerste 2 à 3 jaar vervellen ze een verschillende keren. Ze eten heel veel slakken en zijn daarom vooral ‘s nachts actief. In de winter zoeken ze een schuilplek onder een hoop stenen, boomstammen of mos. In het voorjaar verpoppen de larven eerst om later, in mei of juli, als volwassen insect de weide wereld in te trekken. ​

Relatie met de mens

Vuurvliegjes of glimwormen in volle actie spotten, het is en blijft iets magisch. Wil jij het ook eens meemaken? Ze steken in juni en juli hun lampje aan vanaf het einde van de schemering tot ongeveer 3 uur na zonsondergang met een piek tussen 22 en 23 uur. Hoe minder lichtvervuiling in de omgeving, hoe beter! Kunstmatige verlichting zoals straat- en tuinverlichting ontregelt het voortplantingsritueel van de glimwormen omdat mannetjes het licht van hun potentiële partner hierdoor niet meer herkennen.

Wist je dat de grote glimworm ...

• geen worm en ook geen (vuur)vlieg is? Glimwormen zijn kevers!
• vrouwtjes gedurende 2 à 3 uur non-stop geelgroen licht kunnen geven? Eens ze haar partner heeft gevonden, dan gaat haar lampje onmiddellijk uit.
• al licht kan geven nog voor het zelf het levenslicht ziet? Ook de eieren, larven en poppen gloeien bij verstoring om vijanden af te schrikken.