Ga naar main content
shutterstock-45676324-e1566307326624.jpg

Grote rupsendoder

Wat een ontzettend fragiel lichaam lijkt de grote rupsendoder te hebben. En toch is deze graafwesp tot gruwelijke dingen in staat: ze verlamt en ontvoert – in verhouding – gigantische rupsen naar haar nest om toekomstige larven te voeden. 

on-fiche-rupsendoder.png

Herken de grote rupsendoder

Deze graafwesp vliegt uit van mei tot oktober. Ze valt niet op, maar met haar slanke lichaam en gekleurde achterlijf kan je ze makkelijk herkennen: 

 

  • grote graafwesp van 1,5 tot 2,5 cm lang
  • achterlijf hangt met lange ‘steel’ aan het borststuk 
  • overwegend zwart
  • voorste deel van het achterlijf is rood

Leefgebied

Zoals het een echte graafwesp betaamt, houdt de grote rupsendoder van zand. Voor de rest doet ze niet moeilijk en komt ze algemeen voor in ons land. Hou je ogen dus open in heidegebieden, zandpaden, duinruggen en zelfs in zandbakken voor kinderen …

Op het menu

De grote rupsendoder dankt haar naam aan de grote rupsen die ze ontvoert als voedsel voor haar jongen. Vaak zijn het rupsen van uiltjes, die een pak groter en zwaarder zijn dan de wesp zelf. Ook rupsen van tandspinners en pijlstaarten worden gesmaakt. De graafwesp verlamt de rups door rechtstreeks in het zenuwstelsel te steken en gif in te spuiten. Zo kan de prooi makkelijk vervoerd worden. De wespenlarve voedt zich met de vetreserves van de nog levende rups. Eens volwassen, haalt de rupsendoder haar energie uit suikerrijke nectar. 

 

Rupsendoderliefde

Wanneer het vrouwtje bevrucht is, graaft ze een nest in het zand. Dat bestaat uit een steile gang (tot 20 cm lang) die uitmondt in een nestkamer. Ze sluit de ingang af met een steentje. Vervolgens gaat ze op zoek naar een rups, die ze meebrengt naar het nest. Het nest wordt geopend en geïnspecteerd voordat ze de rups naar binnen sleurt. Pas wanneer het voedsel voor de toekomstige larve afgeleverd is, legt de rupsendoder een ei op de rups. De nestgang wordt nu volgepropt met zand en met de kop aangestampt. Een steentje en wat camouflagemateriaal maken het geheel af.

Op die manier zijn de eitjes en larven niet vindbaar voor predatoren, maar voorkomen de wespen ook dat andere rupsendoders met hun rupsen gaan lopen. 

Wist je dat de rupsendoder …

  • ook een paddenstoel als naamgenoot heeft?
  • ofwel één grote rups ofwel meerdere kleine rupsen naar haar nest brengt?