Yves Adams

Kramsvogel

Wanneer de winter met rasse schreden nadert, strijken in ons land vogels neer die je in andere seizoenen niet te zien krijgt. Eén daarvan is de kramsvogel, een lijster afkomstig uit Noord- en Oost-Europa.

Alles over de kramsvogel

Herken de kramsvogel

(Turdus pilaris)

Deze winterse lijster kan je makkelijk onderscheiden van andere lijsters door zijn bijzondere kleuren. Zo herken je hem:

22 - 28 cm, zo groot als een merel
leigrijze kop en stuit
donkere (bijna zwarte) staart
roodbruine rug en vleugels
geelachtig tot oranje borst en flanken, met zwarte spikkels
lichtgrijze stuit en witte ondervleugels
zwarte poten
gele bek
juvenielen zijn doffer van kleur

Het menu van de kramsvogel varieert met de seizoenen. Hij houdt van regenwormen die hij uit de grond trekt en insecten die hij in de bodem vindt tijdens zijn speurtochten. In de winter is hij dol op bessen en (rot) valfruit zoals appels.

Leefgebied van de kramsvogel

Grote groepen van deze kleurrijke lijsters bereiken onze contreien omstreeks oktober en november, om hier te overwinteren. Vanaf de jaren ‘60 leek de vogel bij ons in opmars als broedvogel, maar intussen brengt hij nagenoeg alleen nog in Wallonië zijn jongen groot. Kramsvogels appreciëren een goed bos afgewisseld met open landschappen om in te vertoeven, met berken, coniferen, populieren en elzen. Ze vestigen zich vaak in de buurt van natte gebieden zoals valleien of moerassen, maar worden ook regelmatig gezien in boomgaarden en landbouwgebied op zoek naar voedsel. In ons land houden ze vaak halt in het struikgewas van lijsterbes en duindoorn, smullend van hun voedzame bessen. Het is niet ongewoon dat ze in groepen met andere lijsters, zoals koperwieken, rondtrekken.

Kramsvogelliefde

Na de winter (rond maart-april) keert de kramsvogel terug naar zijn broedgebied. Het vrouwtje verzamelt plantaardig materiaal om een komvormig nest te bouwen dat ze bekleedt met modder. Voor de stevigheid kiest ze een gevorkte tak uit. Kramsvogels nestelen in los kolonieverband – zo vinden ze de perfecte balans tussen voldoende ruimte én sociaal contact. Het vrouwtje legt 5 of 6 blauwe eieren met spikkels die 10 tot 14 dagen later uitkomen. De kleintjes worden gevoed door beide ouders voor ongeveer 2 weken. Daarna vliegen ze op eigen vleugels. Meestal trekken ze twee broedsels per jaar groot.

Opgepast voor indringers en roofdieren die zich in de buurt van een kramsvogelkolonie wagen. Hoewel minder bedreigende vogels zoals gaaien gewoon worden weggejaagd, hebben ze een aparte behandeling in petto voor kraaien en roofvogels. Wanneer die nog maar het puntje van hun snavel laten zien, krijgen ze een regen aan uitwerpselen over zich heen gestort. Soms zitten ze zo hard onder de drek, dat vliegen geen optie meer is.

Relatie van de kramsvogel met de mens

Komen er ‘s winters wel eens kramsvogels langs in jouw tuin? Laat dan wat appels of peren achter op het gazon, zo hebben ze een goede reden om terug te komen én kunnen ze aansterken in het koudste seizoen. Wil je hen nog meer van dienst zijn, plant dan enkele fruitbomen en/of bessenstruiken aan in je tuin.

Wist je dat de kramsvogel …

een luidruchtige vogel is? Zijn kwetterende ‘tsjak tsjak tsjak’ onderscheidt hem meteen van alle andere lijsters en leverde hem zijn bijnaam ‘tsjaklijster’ op.
soms zo dronken is als een lijster? Hij houdt zo van bessen, dat hij ze zelfs opeet wanneer ze al lang overtijd zijn. Zulke gegiste bessen bevatten heel wat alcohol …
vijanden op een afstand houdt door hen ‘onder te schijten’? Wanneer je een vogelpoepdouche te wachten staat, denk je wel twee keer na!