Pimpelmees
Ze hangen aan onze mezenbollen, ze schuiven aan op onze voedertafels en ze nestelen in onze nestkasten. Pimpelmezen zijn in veel van onze tuinen vaste bezoekers! Lees hier alles wat je moet weten over dit schattige, blauwgele vogeltje.
Herken de pimpelmees
(Cyanistes caeruleus)
De pimpelmees is één van onze bekendste tuinvogels, maar toch wordt hij gemakkelijk verward met de koolmees. De verschillen zijn nochtans duidelijk: de pimpelmees heeft een pimpelpaarse hoed op z’n hoofd – je kan het ook pimpelblauw noemen – terwijl de koolmees een koolzwarte hoed heeft. Met volgende checklist weet je 100% zeker dat je met een pimpelmees te maken hebt:
- blauwe hoed, halsband en vleugels
- witte wangen en voorhoofd met zwarte oogstreep
- lichtgele borst met verticale, grijsblauwe streep
- groenige rug
- 10 tot 12 cm groot
Leefgebied van de pimpelmees
Oorspronkelijk waren pimpelmezen bosbewoners, maar ze hebben zich wonderwel aangepast aan een leven in de buurt van mensen. Je vindt ze tegenwoordig dan ook veel in tuinen en parken, waar bijgevoederd wordt of waar etensresten te vinden zijn. ‘s Winters zie je ze vaak in rietkragenwaar ze op insectenjacht gaan.
Op het menu van de pimpelmees
In het voortplantingsseizoen eten pimpelmezen vooral insecten, spinnen, rupsen en larven. In het najaar schakelen ze over op een meer plantaardig dieet met zaden, bessen en ander fruit. Toch zoeken ze ook dan nog naar dierlijk materiaal, bijvoorbeeld insecten die verscholen zitten in het riet. Pimpelmezen houden ook van al het lekkers dat wij in de tuin voorzien voor vogels: pinda’s, noten en vetbollen. Ze durven daarvoor de meest acrobatische toeren uithalen en zijn daarom een lust voor het oog!
Mezenliefde
Pimpelmezen zijn sociaal monogaam, dat wil zeggen dat ze hun nest maken en hun jongen grootbrengen met één en dezelfde partner. Maar niet alle mezenjongen zijn van dezelfde vader … Moeder pimpelmees durft wel eens een scheve schaats te rijden met de buurman. Maar liefst elf procent van de jonge pimpelmezen wordt niet opgevoed door zijn biologische vader! In de lente, van maart tot juli, maakt het mezenkoppel een nest in een boomholte of nestkast. Ze hebben jaarlijkst 1 à 2 legsels met 7 tot 13 eieren per keer. Na ongeveer twee weken komen de eieren uit en zien de jongen het levenslicht. Ze blijven een drietal weken in het nest en worden ook daarna nog enkele weken door hun ouders gevoerd.
Relatie met de mens
Pimpelmezen en andere mezen zijn graag geziene gasten in onze tuinen. Omdat de pimpelmees een holenbroeder is, kan je hem makkelijk verleiden om te nestelen in je tuin met een geschikte nestkast. De ideale afmetingen van een pimpelmeeskast zijn 12X12x28 cm met een invliegopening van 2,6 tot 2,8 cm diameter.
In het voortplantingsseizoen van 2018 en 2019 werden opvallend veel dode mezenjongen gemeld. Mogelijk is die hoge sterftegraad te linken aan het gebruik van bestrijdingsmiddelen tegen de buxusmot, een prooi van de pimpelmees die op hetzelfde moment schade aanrichtte in onze tuinen. Tijdens een grootschalig onderzoek op overleden mezenkuikens werden meer dan 36 verschillende pesticiden gevonden. Opvallend was dat in meer dan 90% van de onderzochte nesten DDT gevonden werd, een bestrijdingsmiddel dat al sinds de jaren 70 verboden is in ons land.
Wist je dat …
- het mannetje van de pimpelmees een ultraviolette kuif heeft? Wij kunnen die kleur niet zien, maar de pimpelvrouwtjes vallen er als een blok voor!
- de oudste geregistreerde pimpelmees een leeftijd van 19 jaar bereikt heeft?