Zeevonk

De echte ster van onze kust – en een van de mooiste fenomenen uit 'Onze Natuur, De Film' – is de zeevonk of Noctiluca scintillans. Die naam klinkt misschien een beetje vreemd, maar eigenlijk zijn het gewoon eencellige organismen die in staat zijn om de zee in een blauwe droom te veranderen.

Herken de zeevonk

Hoewel deze organismen in alle landen van de wereld voorkomen, zijn ze niet zo gemakkelijk te herkennen omdat ze overdag absoluut niet zo bijzonder zijn.

ze meten tussen 400 en 1500 µm en hebben de vorm van doorzichtige bolletjes
overdag zien ze eruit als roodachtige algen of modder
sommige vormen hebben groene reflecties (wanneer ze in symbiose zijn met fotosynthetische organismen)
's avonds, wanneer het zeewater warm en kalm is, kunnen ze oplichten en blauw licht uitstralen

Dit eencellige organisme is niet staat tot fotosynthese en voedt zich daarom met andere organismen om energie te vinden, zoals diatomeeën (kiezelwieren) of bacteriën die het via fagocytose tot zich neemt. Sommige vormen bevatten echter symbionten die in staat zijn tot fotosynthese en hebben daarom groene reflecties.

Leefgebied van de zeevonk

Zeevonk heeft een duidelijke voorkeur voor ondiepe wateren en trekt daarom dichter naar de kust. Deze organismen zijn talrijker wanneer het zeewater warmer is, maar ze zijn aanwezig in praktische alle zeeën ter wereld en dat het hele jaar rond.

Zeevonkliefde

Romantiek heeft niet echt een plaats bij de eencellige organismen. Om zich voort te planten, krijgt zeevonk twee mogelijkheden aangeboden: ongeslachtelijke voortplanting door splitsing of door gameten te produceren die samensmelten. Zeevonk kan dus in zeer korte tijd veel organismen baren.

Zeevonk onder de microscoop

Gedrag

Maar waarom straalt zeevonk dan blauw licht uit? De meest waarschijnlijke verklaring tot nu toe is dat dit licht zou dienen om potentiële roofdieren (zoals eenoogkreeftjes en kwallen) af te schrikken, maar wetenschappers hebben nog geen definitief antwoord gevonden. Zeevonk activeert zijn biolumeniscentie wanneer het water eromheen in beweging is. Het is een eenvoudige chemische reactie tussen luciferase (een enzym) en luciferine (dat licht produceert). Zeevonk kan dus zijn eigen licht produceren! Echt bewegen doet zeevonk niet, het laat zich simpelweg drijven op het water.

Wist je dat zeevonk ...

of toch zijn wetenschappelijke naam – 'helder licht in de nacht' betekent? Logisch, want hij licht alleen op als het donker is!