Zwarte ooievaar
De witte ooievaar, de babyleverancier van dienst, heeft ook een zwarte variant. De zeldzame zwarte ooievaar houdt er een meer verborgen levensstijl op na, maar de laatste jaren zie je hem steeds vaker. Ook voor Onze Natuur blijft hij niet ongezien.
Herken de zwarte ooievaar
(Ciconia nigra)
Deze zwarte soort is een beetje kleiner dan de witte ooievaar, maar heeft dezelfde vorm.
- zwart verenkleed met paars-groene schijn
- volwassen vogel: rode poten en snavel
- juveniele vogel: grijsgroene snavel en poten
- witte buik en okselveren
- beetje kleiner dan de witte ooievaar
Op het menu van de zwarte ooievaar
Het favoriete gerecht van de zwarte ooievaar is vis, die zoekt hij in ondiep water. Om te jagen strekt hij zijn vleugels uit of wandelt hij stilletjes door het water met zijn kop naar beneden. Wanneer hij een prooi in het vizier krijgt doodt hij hem met een snelle steek van zijn bek. Naast vis lust hij ook graag amfibieën, insecten, krabben, slakken, maar ook kleine reptielen, vogels en zoogdieren.
Leefgebied
De zwarte ooievaar is een trekvogel die lange afstanden aflegt. Tijdens het broedseizoen, van april tot mei, verschijnen sommige exemplaren in België. De laatste jaren wordt hij steeds vaker gespot, voornamelijk ten zuiden van Samber en Maas. Om te broeden kiezen ze voor een groot nestdat ze het jaar erna opnieuw kunnen gebruiken. De soort is schuw en kiest rustige bossen als leefgebied.
Op het einde van de zomer trekken de vogels terug naar hun overwinteringsgebieden in het zuiden. Sommige zwarte ooievaars kiezen ervoor om deze trek in een kleine groep te doen, maar andere blijven liever alleen. Ook in het overwinteringsgebied zie je soms kleinere groepen ontstaan, met zo’n 30 vogels per groep.
Ooievaarliefde
In België broeden ze alleen in de Ardennen, van april tot mei. De zwarte ooievaar blijft het hele seizoen bij dezelfde partner en is monogaam. De paren leven dan afgezonderd van andere koppels met minstens één kilometer tussen de nesten. Het jaar erna kunnen ze een andere partner kiezen.
Het vrouwtje legt 3-5 witte, ovale eieren die ook door het mannetje uitgebroed worden. 32-38 dagen later komen de kuikens uit hun ei.
Minstens één ouder waakt de eerste 2 tot 3 weken over het nest, om de jongen te beschermen tegen roofvogels. Zowel het mannetje als het vrouwtje voederen hun jongen.
60-71 dagen later vliegen de jongen voor het eerst uit. Ze zijn nog niet volledig zelfstandig en gaan samen met hun ouders op jacht. Af en toe keren ze nog terug naar hun ouderlijke nest om uit te rusten en een hapje mee te eten.
Vanaf de leeftijd van 3 tot 5 jaar zijn de jongen geslachtsrijp en beginnen ze zelf aan hun nest.
Relatie van de zwarte ooievaar met de mens
Door ontbossing, intensieve landbouw en achteruitgang van de natuur in de Afrikaanse overwinteringsgebieden, verliest de zwarte ooievaar veel habitat. De afname van leefgebied vormt een bedreiging voor de soort.
Wist je dat de zwarte ooievaar…
- zijn jongen voedt door voedsel uit te braken op de grond van het nest, zodat de kleintjes het kunnen oppikken?
- een groot boomnest maakt van takken en dit elk jaar opnieuw gebruikt en blijft uitbreiden?
- in tijden van voedselschaarste zijn zwakste jong doodt om de overblijvende, sterkere jongen een betere kans op overleven te bieden?