Bedankje van Onze Natuur: Dirk Brossé plant eigen Prima La Musica-bos
Sinds componist Dirk Brossé de muziek begon te schrijven voor Onze Natuur, de film én de serie, kijkt hij met veel meer aandacht en respect naar zijn eigen leefomgeving. “Het allerbelangrijkste is dat we iets wakker gemaakt hebben bij de mensen. Iedereen spreekt erover!” zegt hij enthousiast. En datzelfde effect hoopt hij nu ook te bereiken met zijn eigen Prima La Musica-bos. Dat bos – vernoemd naar het kamerorkest waarvan hij muziekdirecteur is – kreeg hij als erkenning voor zijn mooie werk. Gisteren hielpen de componist en de concertmeester Jo Vercruysse eigenhandig om het bos aan te planten.
(lees verder onder de video)
Hoe voelt het om een heel bos cadeau te krijgen?
Dirk Brossé: “Het is een heel origineel geschenk, natuurlijk. Met elke boom die we planten, doen we iets goeds voor de natuur. Maar tegelijk is het ook belangrijk voor de bewustwording van de mensen. Dankzij de persaandacht die we krijgen, kunnen we de boodschap verspreiden dat we zorg moeten dragen voor onze natuur en dat iedereen zijn steentje kan bijdragen – al was het maar door het planten van een boom, bij wijze van spreken. Tien of twintig jaar geleden zou dat ondenkbaar geweest zijn. Alhoewel … Sinds een jaar of tien krijg ik, wanneer ik dirigeer in Scandinavië, telkens een certificaat cadeau voor het aanplanten van een boom. Dat stukje papier zegt mij exact waar de boom staat, op welk specifiek perceel, op welke rij ... Als ik een keer in Denemarken, Zweden, Noorwegen of Finland ben, kan ik in principe gaan kijken waar ‘mijn’ boom staat. Het is dus niet meteen een nieuw fenomeen, maar het is wel heel goed dat dit gebeurt, vind ik.”
Waar komt uw bos dan precies te staan? Ergens bij u in de buurt?
Dirk Brossé: “Het bos wordt aangeplant in Vlaams-Brabant, meer bepaald als uitbreiding van het Hallerbos. Dat is een van de bekendste bossen in België én een van de mooiste van Europa, als je het mij vraagt. Jaarlijks komen er mensen van heinde en verre naartoe om dat prachtige, blauwe tapijt van wilde boshyacinten te bewonderen. Ik heb de keuze voor de locatie overgelaten aan het Agentschap voor Natuur en Bos en Natuurpunt. Zij zijn bezig met de herbebossing van onze regio’s en zijn dus het allerbeste geplaatst om te kiezen waar mijn bos best terecht zou komen.”
Dit bos is een bedankje voor de live-concerten van ‘Onze Natuur, De Film’, die een ongelooflijk succes geworden zijn.
Dirk Brossé: “Inderdaad, en dan te bedenken dat het oorspronkelijk niet de bedoeling was om een live-uitvoering te brengen! Ik heb dat idee zelf gelanceerd bij het productiehuis Hotel Hungaria. Ik ken dat segment van de markt heel goed en ik weet dat dat in andere landen, met andere orkesten werkt. Ik wist op voorhand dat de concerten gingen boomen – uiteraard mits de nodige publiciteit. We besloten om voorzichtig te beginnen met één voorstelling, in samenwerking met radiozender Klara. Wat bleek? Binnen een paar dagen was de zaal uitverkocht. Omwille van de grote vraag werd in de namiddag een extra voorstelling ingelast en ook die was in één-twee-drie volzet. Dan zijn ze naar andere steden beginnen te kijken en de rest van de geschiedenis kennen we: overal waar we gaan, vliegen de tickets de deur uit.”
Hoe is het voor u om die bijzondere beleving te creëren voor het publiek? Voelt u zich op een bepaalde manier verbonden met onze natuur door dit project?
Dirk Brossé: “Ik moet zeggen dat me dat wel iets doet. Door aan dit project mee te werken, maar ook door de hele covid-periode en de lockdowns ben ik mij meer dan ooit bewust van de natuur rondom mij. Net als veel mensen met mij. We konden nergens naartoe, we mochten ons huis niet uit … Het enige wat we nog mochten doen, was gaan wandelen. Er zijn honderdduizenden Belgen, zo niet miljoenen, die dagelijks een wandelingetje gemaakt hebben. En dan ga je toch op een andere manier kijken naar de dingen waar je normaal aan voorbij loopt. ‘Bewondering’ en ‘verwondering’ waren enkele van de keywords die telkens terugkwamen in de aantekeningen die ik van de regisseurs meegekregen heb. Niet alleen bewonder je de dingen die je ziet, maar je bent ook verwonderd door alles wat je niét ziet. Kijk maar eens onder een boomstronk, je zal ervan versteld staan hoeveel organismen daar leven!”
“Onze Natuur wijst niet met het vingertje door bijvoorbeeld te zeggen: je mag geen plastic flessen uit je auto smijten. Maar door het feit dat we de schoonheid én de kwetsbaarheid van de natuur laten zien, spreken de film en de reeks toch het individuele verantwoordelijkheidsgevoel aan. Daarom heb ik mijn muziek een melancholische onderlaag meegegeven, die zowel tot de verbeelding als tot het gemoed van het publiek spreekt. Zonder woorden zegt ze: zo’n prachtige natuur, die gaan we toch niet verder kapot maken? Ik heb honderden mails gekregen van mensen die me vertelden dat ze zo ontroerd waren door de combinatie van beeld en muziek, maar ook dat ze sinds het zien van de film met veel meer respect omgaan met onze leefwereld. We zijn er dus duidelijk met het hele team in geslaagd om iets los te weken bij de mensen. En dat is toch het mooiste wat je kan doen?”
Hoe begin je eigenlijk aan het componeren van de muziek bij een natuurdocumentaire?
Dirk Brossé: “Filmmuziek voor een langspeelfilm is doorgaans onderworpen aan allerlei elementen, zoals het verhaal, de dialogen, de dramaturgie … Bij een natuurdocumentaire daarentegen heb je maar drie elementen: het beeld, de bruitage en de voice-over die af en toe vertelt naar wat je aan het kijken bent. Ik zie het als verse sneeuw waar nog geen voetsporen in staan – elke stap die je zet, is nieuw.”
“Bij een langspeelfilm ga je componeren op de beelden, maar dat was hier niet het geval. Op het moment dat ik met de muziek voor Onze Natuur begon, waren ze nog volop bezig met het filmen en monteren. Hier en daar heb ik wel kleine verhaaltjes gezien, maar dat waren allemaal nog ruwe montages. Maar in de scenario’s die ik te lezen kreeg, zag ik heel vaak dezelfde woorden terugkomen: bewondering, verwondering, procreatie, gevaar, dreiging, op zoek gaan naar eten, de seizoenen … Die woorden heb ik gegroepeerd en rond elk van die groepen heb ik enkele muzikale thema’s uitgewerkt. Vervolgens heb ik op een organische manier muziek gecomponeerd waar je op gelijk welk moment in en uit kan stappen, zonder dat je iets essentieels mist. Dat was de enige techniek die mogelijk was.”
“Het allergrootste geschenk is dat de regisseurs van de film en van de reeks de beelden gemonteerd hebben op de muziek. Meestal is het andersom en moet de componist rekening houden met bepaalde accenten in de beelden, maar dit keer werden de beelden aangepast aan bepaalde accenten in de muziek. Fantastisch!”
Zo heb je als kijker echt het gevoel dat beeld en muziek voor elkaar gemaakt zijn.
Dirk Brossé: “Dat gevoel heb ik ook, het is een perfect huwelijk. Zowel op inhoudelijk, als op vormelijk en technisch vlak. Al die coïncidenties, van het ene dier dat het andere grijpt … Je voelt de dreiging in de muziek, er gaat iets komen en dan heb je – baf! – een groot accent in de muziek. Je hoort inderdaad echt dat muziek en beeld voor elkaar gemaakt zijn.”
“Je zal wel merken dat de muziek bij de film toch net iets anders klinkt dan die voor de reeks. Een concert- of bioscoopzaal is een klankkast waar je middenin zit, terwijl een televisie maar een klein bakje is. Hoe goed je installatie ook is, de klank is hoe dan ook gecomprimeerd. In de bioscoopzaal, en zeker tijdens een liveconcert, ervaar je de ultieme beleving. En dat bevestigden de reacties die ik kreeg van mensen die erbij waren. Ook ik heb tijdens het schrijven en het monteren verschillende keren kippenvel gekregen.”
De muziek van ‘Onze Natuur, De Film’ werd ook genomineerd voor een internationale award voor filmmuziek.
Dirk Brossé: “Klopt, in de categorie ‘Documentaire’ van de International Film Music Critics Awards. Alles is relatief, maar dit zijn toch de allergrootste awards voor filmmuziek in de wereld. Ze worden uitgereikt door gespecialiseerde, Amerikaanse journalisten, die wereldwijd op zoek gaan naar de beste filmscores. Uit tientallen scores zijn er slechts vier genomineerd, waaronder die van ‘Onze Natuur, De Film’. Of ik nu win of niet, zo’n nominatie is op zich ook al een overwinning. Bovendien staan we tussen een aantal componisten die wel al wat boterhammen hebben gegeten, zoals de bekende Hans Zimmer met zijn muziek voor Frozen Planet II van de BBC. Daar kan ik niet anders dan zeer, zeer blij mee zijn.”
“Ik wist trouwens van niets, want voor die awards kan je jezelf niet kandidaat stellen. Je wordt echt uitverkoren door een jury van filmmuziekjournalisten. Twee weken geleden had ik een concert en tijdens de pauze kreeg ik allerlei berichtjes binnen uit de Verenigde Staten. Eerst dacht ik dat over het overlijden van Burt Bacharach ging, omdat ik hem gekend heb en met hem samengewerkt heb. Toen ik na concert die sms’en effectief ging lezen, bleek het om de nominatie voor de IFMCA-prijs te gaan. Ik viel compleet uit de lucht!”
Dirk Brossé helaas geen winnaar van IFMCA-award
Gisterenavond kon je de uitreiking van de International Film Music Critics Awards live meevolgen via het YouTube-kanaal van de IFMCA. Jammer genoeg kon de ‘Onze Natuur’-componist zijn nominatie in de categorie ‘Best Original Score for a Documentary’ niet verzilveren, maar hij laat het niet aan zijn hart komen. “Deze nominatie is voor mij zeker even belangrijk als winnen”, aldus een zeer vereerde Dirk Brossé.
