Stippen, vlekken en polkadotjes in de natuur
Waarom hebben reekalfjes zo’n schattige vlekjes op hun rug? Waar haalt de vliegenzwam zijn stippen? En vertelt het aantal polkadotjes op de rug van een lieveheersbeestje écht hoe oud het is? Ontrafel mee de geheime boodschappen van stippels in alle vormen en formaten!
Hoe oud is een lieveheersbeestje?
De meeste lieveheersbeestjes worden niet ouder dan 1, hooguit 2 jaar. Het aantal stippen op hun schild heeft dus niets te maken met hun leeftijd. Wel verklapt het met welke soort je te maken hebt. Er bestaat o.a. een tweestippelig, vijfstippelig, zevenstippelig (foto bovenaan), tienstippelig, elfstippelig en negentienstippelig lieveheersbeestje. Begin al maar te tellen! En dan zijn er nog de veelkleurige Aziatische lieveheersbeestjes die massaal in onze huizen overwinteren. Op hun aantal stippen kan je helemaal geen staat maken: ze bestaan in alle kleuren en aantallen. Waarom ze stippen hebben? Terwijl andere dieren zich camoufleren om niet op te vallen, doen lieveheersbeestjes het omgekeerde: met hun felle kleuren vertellen ze vriend en vijand dat ze écht niet lekker smaken.
Lentevuurspin surft mee op reputatie van lieveheersbeestje
Het mannetje van de fluweelrode lentevuurspin kopieert de kleuren van een lieveheersbeestje. Met zijn vier grote, zwarte stippen lijkt hij wel rechtstreeks weggelopen uit de STIP IT-campagne tegen pesten van Ketnet. Alleen al de aanblik van deze copycat bezorgt belagers een samentrekkende maag. Handig, want in werkelijkheid hebben vogels niets te vrezen van deze kleine spin uit Limburg.
Vliegenzwam wordt wit ‘geboren’
Soms moet je je stippen verdienen, zoals in het geval van de vliegenzwam die in het begin van zijn bovengrondse leven helemaal wit is. Net zoals andere ‘amanieten’, scheurt hij zich tijdens het groeien doorheen een wit vlies. Daarbij blijven een heleboel vlekjes achter, die relatief kleiner worden naarmate de paddenstoel aan gestalte wint. Soms spoelt de regen zelfs alle vlekjes weg, waarna er een vuurrode paddenstoel tevoorschijn komt. Wist je trouwens dat er ook een ‘zwarte vliegenzwam’ bestaat? Dat is de spechtinktzwam en hier kan je zijn foto bekijken.
Reekalfjes gecamoufleerd door vlekken
Behalve om op te vallen, dienen sommige markeringen ook om helemaal op te gaan in de omgeving. Een goede camouflage kan immers levens redden, zoals bij reekalveren die direct na de geboorte door hun moeder worden achtergelaten. Zelf vertrekt de hinde om haar buik vol te eten. Slechts een paar keer per dag keert ze gedurende enkele minuten terug om haar jongen te zogen. Die laatste zijn met hun gespikkelde rug haast onzichtbaar in een omgeving waar diffuus licht door het bladerdek valt. Omdat ze ook nog eens zo goed als geurloos en muisstil zijn, verraadt niets hun schuilplaats.
Lynx met veel of weinig stippen
Ook de lynx gaat helemaal op in haar omgeving, geen wonder dat we deze katachtige zo lang niet gezien hebben in ons land. Ze past zich ook nog eens feilloos aan aan de seizoenen: ‘s winters grijzer en ‘s zomers geelbruin. De hoeveelheid vlekken varieert per individu. Meer nog: geen twee lynxen hebben exact dezelfde tekening!
Vlinders met oogvlekken
Heel wat vlinders zijn uitgerust met kleine of grote oogvlekken. Die van de dagpauwoog zijn het bekendst, maar die van de zandoogjes en koolwitjes lijken het meest op de stippen waarover we het in dit artikel hebben. Waarom sommige vlinders ‘ogen op hun rug’ hebben, is nog niet helemaal duidelijk. Een vaak gehoorde uitleg is dat de ogen belagers afschrikken, al is het nog maar de vraag welk ‘bang vogeltje’ zich daadwerkelijk uit te voeten maakt wanneer hij een ordinaire stip op een vlindervleugel ziet. Een andere mogelijkheid is dat de vlekken de aandacht afleiden van het lichaam, zodat predatoren eerder een hap uit een vleugel nemen dan de hele vlinder naar binnen te werken.
