Tuinkalender: maak je wilde tuin lenteklaar
De dagen lengen, winterslapers ontwaken en vroegbloeiers laten hun eerste bloemen zien, … Boven 6°C komt onze Belgische natuur weer volop tot leven. En dat betekent maar één ding: het tuinseizoen kan beginnen! Met welke tuinklusjes ga jij van start? Deze 6 nuttige tuinwerken stomen je wilde tuin klaar voor een kleurrijke lente.
1. Opgeruimd staat netjes
De winter heeft flink huisgehouden in de tuin. Februari is een goed moment om dode planten en afgestorven materiaal op te ruimen.
-
Knip oude plantdelen af om plaats te maken voor nieuwe scheuten. Dorre takken kan je in stukken knippen en als bodembedekker gebruiken in bloemen- en plantenborders.
-
Verzorg je gazon door oude bladresten weg te harken.
-
Gras verticuteren is overbodig als je zorgt voor een gezonde bodem vol leven. Bodembewoners zoals regenwormen zijn ondergrondse superingenieurs die je bodem verluchten en organisch materiaal afbreken in ruil voor kostbare natuurlijke meststoffen.
-
Kale plekken? Graszoden leggen of gras opnieuw inzaaien kan altijd, op voorwaarde dat het niet vriest natuurlijk.
-
Schoffelen tegen onkruid is geen goed idee. Veel vaste planten zijn nog niet zichtbaar. Met een scherp werktuig beschadig je de wortels en groeipunten. Wil je toch op een bepaalde plek onkruid verwijderen? Pluk het dan met wortel en al uit de grond.
-
Maak paden en terrassen schoon. Geen nood aan chemische producten. Met een ruwe borstel en wat zand schrob je dat glibberige, groene laagje ook weg.
-
Controleer je dakgoten en verwijder oude bladeren en ander materiaal om verstoppingen te voorkomen.
2. Snoeien doet bloeien
Sommige planten en bomen verkiezen een snoeibeurt in het vroege voorjaar. Hou gesnoeide takken zeker bij. Ze kunnen nog van pas komen (zie tip 3).
Fruitbomen
Druivelaar en ander fruitbomen zoals appel en peer snoei je best tussen januari en maart om later op het jaar mooie vruchten te oogsten. Breng de bomen terug in de gewenste vorm door de houtige takken bij te knippen.
! Opgelet: voor fruitbomen met steenvruchten zoals kers en walnoot ben je in februari te laat om te snoeien.
Hazelaar en zwarte els
Heb je een hazelaar of zwarte els in de tuin staan die te groot of te houterig dreigt te worden? Of is de boom niet meer in model? Zwarte els snoeien kan in de winter tot de vroege lente. Een hazelaar snoei je het best in februari of juli door oude of gekruiste takken te verwijderen.
Klimop
Siert een weelderige klimopplant jouw tuin(muur)? Deze groenblijvende klimplant groeit als kool en kan dus zeker een jaarlijkse snoeibeurt gebruiken. Snoeien doe je best op het einde van de winter, vlak voor de lente, wanneer de plant nog geen bloemen of vruchten draagt. Knip oude bladeren weg om degroei van nieuwe, frisgroene bladeren te stimuleren. Wil je ook voorkomen dat de klimop voor ramen, in dakgoten of tussen dakpannen gaat groeien? Verwijder dan een deel van de jonge scheuten op deze plaatsen om je klimop in toom te houden. Hetzelfde geldt voor andere klimplanten zoals bruidssluier, trompetklimmer en wilde wingerd.
Zomer- en herfstbloeiers
Het vroege voorjaar is ook de periode om zomer- en herfstbloeiers bij te knippen. Door vlinderstruiken of rozenstruiken stevig te snoeien net na de vorstperiode, rond eind februari - begin maart, verklein je de kans op ziekten en zullen je struiken uitbundig bloeien.
Is snoeien onnatuurlijk?
Met een grote snoeischaar je planten of bomen te lijf gaan, voelt misschien onnatuurlijk aan, maar is het dat ook? Nee, in de natuur wordt er ook gesnoeid. Veel dieren eten schors, rukken takken af of eten (delen van) planten op. Bij een sporadische storm of stortbui vallen verzwakte takken of plantdelen op de grond. Op die manier zorgt Moeder Natuur voor natuurlijke verjonging en vernieuwing van bomen en planten. In je eigen tuin mag je de natuur dus gerust een handje helpen.
3. Omhein je tuin met houtrillen of takkenwallen
In plaats van een haag kan je ook kiezen voor houtrillen of takkenwallen als natuurlijke omheining. Zo kan je alle gesnoeide takken (en die van je buren) recupereren. En er zijn nog meer voordelen aan zo’n levende haag:
-
insecten en vogels zoals roodborstjes en winterkoninkjes vinden er een goed beschutte nestplaats
-
een deel van het hout zal door insecten afgebroken worden tot stikstofrijk poeder en humus. Twee keer waardevol organisch materiaal vol belangrijke voedingsstoffen voor de bodem en planten in je tuin.
Hoe maak je een takkenril of houtwal? Lees hier ons stappenplan.
4. Mest en mulch
Tijd om vaste planten een vitamineshot van jewelste te geven. Zodra het groeiseizoenop gang komt, is wat extra mest meer dan welkom. Kies altijd voor organische mest. Wist je dat je die ook zelf kan maken? Het voorjaar is een uitstekend moment om te beginnen met composteren. Door organisch afval te laten composteren laat je de natuurlijke kringloop zijn werk doen, en je krijgt er kostbaar krachtvoer voor in ruil.
Met een deel van het gecomposteerde afval en de bovenste delen aarde van molshopen kan je ook zelf turfvrije potgrond maken. Zo heb je een voorraad klaarstaan om in de lente al je (nieuwe) bloemen en planten een gezonde start te geven.
Check je tuin ook op blootliggende vaste planten of bloembollen die hun neus boven de aarde uitsteken. Met een laag mulch of bladafval bescherm je ze tegen de laatste vorstnachten. In de zomer is een extra laagje mulch heel handig om onkruid te voorkomen én om je tuinbodem langer vochtig te houden. Win-win!
5. Grote lentekuis in nestkastjes
Het einde van de winter is het moment om oude en/of lege nestkastjes schoon te maken. Verwijder eerst het oude nestmateriaal en uitwerpselen. Maak ze daarna schoon met heet water en een ruwe borstel. Zeep of andere chemische middelen heb je niet nodig. Herstel de kastjes waar nodig en hang ze meteen terug op. Op die manier hebben vogels nog ruim de tijd om te wennen aan hun potentiële nieuwe nestplaats. Handige Harry in huis? Ontdek hier onze tutorial om zelf een nestkastje te bouwen.
Waar moet je op letten bij het plaatsen van een nestkastje?
-
zorg voor een opening die aangepast is aan de grootte van de vogelsoorten in je tuin
-
hang je nestkast minstens 2 meter hoog
-
richt de opening op het noordoosten
Tip: tuinvogels gaan binnenkort op zoek naar natuurlijk voedsel voor hun pasgeboren jongen. In de aanloop van het broedseizoen eten de ouders wel nog strooivoer, maar snakken ze naar meer kalk en eiwit. Vetbollen en pinda’s vervang je dus beter door meelwormen en fijngestampte eierschaal.
6. Blaas nieuw leven in je vijver
Ook je vijver of mini-vijver verdient de nodige aandacht en zorg vlak voor de lente begint. Vervang zwakke en dode vijverplanten door nieuwe exemplaren en dun woekerende planten uit, maar maak je vijver niet te proper. Waterdieren en vissen gebruiken planten en hoekjes in de vijver om te nestelen of eieren te leggen.
Controleer na de winter ook het zuurstofgehalte van het water zodat er geen zuurstofgebrek is. Vanaf een watertemperatuur van 10°C of hoger mag je vissen opnieuw voederen.
