Wegenwerken voor dieren
Waar een dier is, is een weg. In de Vlaamse natuur komen wilde dieren om de 300 meter een weg tegen. Kilometerslange asfaltstroken en ook waterwegen versnipperen hun leefgebied en maken soortgenoten of nieuwe territoria onbereikbaar. Om nog maar te zwijgen van de vele verkeersdoden. Hoe kunnen we onze natuur opnieuw verenigen in plaats van te verdelen?
De oversteek of de doodsteek?
Voor sommige dieren is een drukke verkeersweg letterlijk een eindhalte. Elk jaar sneuvelen honderden dieren op Vlaamse wegen. De egel, de gewone pad en de houtduif staan aan de top van de trieste lijst met verkeersslachtoffers. Ook waterwegen vormen trouwens een moeilijke hindernis voor veel wilde dieren. Hoe kunnen we de versnipperde leefgebieden terug verbinden? Er zit maar één ding op: onze dierenvrienden een handje op weg helpen.
Ecologische ontsnippering
Een ecoduct voor herten, amfibieëntunnels voor trekkende padden of boombruggen voor overstekende eekhoorns. Het zijn nog maar enkele voorbeelden uit een grote reeks ontsnipperingsmaatregelen waar Natuur en Bos volop aan meewerkt. In september 2020 lanceerde de Vlaamse Overheid namelijk het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO). Met kleine en grote aanpassingen in het landschap zoals natuurbruggen, ecotunnels en wilddetectiesystemen (foto) kunnen dieren opnieuw veilig een weg kruisen, en dat is goed nieuws voor de verkeersveiligheid én de biodiversiteit.
Ontsnipper je eigen buurt
Het hoeven niet altijd grote constructies te zijn. Met kleine aanpassingen kan je in je eigen buurt ook al een groot verschil maken. Tuinen zijn vaak een te klein leefgebied voor dieren. Er zit dus maar één ding op: onze tuinen verbinden zodat dieren vrij kunnen bewegen van het ene stukje natuur naar het andere zonder gevaarlijke wegen te moeten trotseren. Natuurlijke landschapselementen zoals houtkanten, bomenrijen, poelen, bosjes, hagen en heggen vormen een veilige doorgang of schuilplaats voor dieren. Hoe is het met de ‘groene infrastructuur’ in jouw tuin of straat gesteld? ‘Ontsnipper’ jouw buurt met deze tips en tricks!
1. Leg een dier-o-strade aan
Creëer een doorgang of tunnel naar de tuin van je buren en vraag hen om hetzelfde te doen aan de andere kant van de tuin. Knip een paar draden van de omheining los, zaag een klein gat in de houten schutting of plaats een stuk PVC-buis door de haag als tunnel. Zo verbinden jullie alle tuinen in de buurt met elkaar en kunnen dieren nog meer natuur overbruggen via hun eigen dier-o-strade. De egels, kikkers en padden in je omgeving zullen je dankbaar zijn!
2. Kies voor hagen en heggen als omheining
Met ‘kleine landschapselementen’ zoals hagen en heggen maak je je tuin op slag toegankelijker. Inheemse hagen vormen windluwe schuilplaatsen en vergroten het leefgebied van egels, padden en andere tuindieren die anders tegengehouden worden door een klassieke omheining. Vogels vinden dan weer massa’s insecten om hun jongen te voeden. Vruchtdragende hagen met doorns zijn ideaal: vogels vinden er voedsel en kunnen er veilig hun nestje bouwen want de doorns houden vijanden weg.
3. Maak een eekhoornbrug
Staat de eerstvolgende boom op jouw perceel te ver van de rand? Bekijk dan met de buren of je een touw kan spannen als ‘eekhoornbrug’. Hou het wel veilig: een touw boven de openbare weg is waarschijnlijk niet zo’n goed idee. Nog meer tips om eekhoorns het naar hun zin te maken vind je hier.
4. Installeer een egelwegel
Een egelwegel is een kleine doorgang waarmee egels nieuwe stukken natuur kunnen bereiken. De passage kan deel uitmaken van je dier-o-strade. Voor een egel hoeft het gat of de tunnel niet groter dan 15 cm x 15 cm te zijn. Moedig je buren ook aan om egelwegels aan te leggen. Vanaf tien verbonden tuinen woon je officieel in een ‘egelstraat’.
Tijd voor een quiz!
Wat weet jij over de verschillende ontsnipperingsmaatregelen in onze natuur?
