Doet de fruitvlieg nog wat anders dan fruit eten?
Een overrijpe tomaat, een beurse perzik of een leeg kommetje aardbeiencoulis op het aanrecht? En daar komen de fruitvliegen aangevlogen, aangetrokken als een stier door een wapperende rode lap! Vanwaar die fascinatie voor fruit? En wat is het ‘grotere doel’ van deze kleine lastposten?
Fruitvliegen behoren tot de opruimers van onze natuur. Hun activiteit valt het meeste op aan het einde van de zomer of het begin van de herfst, wanneer het fruit begint te vallen. Ze leggen hun eitjes liefst van al in een stuk fruit dat zijn beste tijd gehad heeft, omdat rot fruit de ideale voedingsbodem is voor hun larven. Zelf dragen fruitvliegjes in geen geval bij tot het versnellen van het rottingsproces en de larven vreten niet in de diepte. Je kan het aangevreten stuk dus gewoon wegsnijden - tenzij bacteriën de taak ondertussen hebben overgenomen. Tot een echte ‘plaag’ groeien fruitvliegjes trouwens zelden uit, al kan je hun aanwezigheid op z’n zachtst vervelend noemen.
Maar wist je dat we ook heel wat te danken hebben aan deze kleine vliegjes? Onderzoekers hebben de beestjes gebombardeerd tot een waar modelorganisme dat aan de basis ligt van ontelbare belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen. Het zijn dan ook gemakkelijke proefdieren: ze nemen niet veel plaats in, kweken als konijnen, worden op minder dan twee weken tijd volwassen (en dus vruchtbaar) en stellen geen hoge eisen aan hun omgeving.
Om hun belang in het wetenschappelijk onderzoek te onderstrepen, hier enkele voorbeelden van hun indrukwekkende prestaties:
- Er zijn al meer fruitvliegen geweest in de ruimte dan mensen. Ze worden in het ISS gebruikt om te onderzoeken wat de effecten van een langdurig ruimteverblijf zijn op een levend lichaam.
- Deze diertjes waren trouwens ook de allereerste levende organismen die de ruimte in gestuurd werden.
- Door kruisingsproeven met fruitvliegen, ontdekte men de rol van chromosomen in de erfelijkheid van genen - vandaag een evidentie, begin jaren 1900 een ware revolutie in de genetica!
- Drie van de vijf genen die bij mensen gelinkt zijn aan een ziekte of aandoening, komen ook voor bij de fruitvlieg. Door zo’n gen uit te schakelen of aan te passen, kan belangrijk onderzoek gedaan worden naar die ziektes.
- Fruitvliegjes leverden hun bijdrage aan minstens 5 onderzoeken die een Nobelprijs hebben opgeleverd. En hoeveel heb jij er al op je conto staan?
